Vragen en antwoorden hervatten goyerbrug

Over het besluit de vergunningsaanvraag van Windpark Goyerbrug te hervatten zijn door de Gemeente Houten drie spreekuren gehouden:

  • 19-4-2022 De Ploeg in ’t Goy, Houten,
  • 20-4-2022 De Vogelpoel in Wijk bij Duurstede,
  • 21-4-2022 in wijkcentrum de Salaamander in Culemborg.

De tijdens de spreekuren gestelde vragen en de antwoorden zijn in dit document opgenomen. Sommige vraagsteller hebben gezegd dat ze hun vragen en de antwoorden daarop niet gepubliceerd mochten worden.

Deze vragen en de antwoorden treft u op deze pagina. Als een van deze vragen door een ander is gesteld, die geen bezwaar heeft gemaakt tegen publicatie, staan vraag en antwoord wel in dit stuk. Na afloop van de spreekuren zijn ook schriftelijk nog vragen binnengekomen. De antwoorden op deze vragen zijn ook opgenomen.

De Raad van State heeft de vergunning vernietigd omdat de landelijke normen (activiteitenbesluit) niet op de goede manier tot stand zijn gekomen. Daardoor is er nog geen besluit genomen over de vergunningaanvraag van de initiatiefnemer. De aanvraag ligt er dus nog. Daar moet de gemeente nu nog een besluit over nemen.

Het besluit van het college van B&W om de procedure weer op te pakken zegt niets over de uitkomst van het proces. Dat is een besluit dat de nieuwe gemeenteraad neemt. Het is een besluit over de procedure. Dat moest genomen worden omdat de gemeente al veel te laat was met reageren op de vergunningsaanvraag.

... Dit besluit is in lijn met wat GroenLinks wil, maar niet met wat ITH wil.

De verkiezingen hebben geen invloed op de juridische eisen. De rechtbank houdt zich niet aan verkiezingen. Er moest een besluit genomen worden omdat de gemeente veel te laat was met reageren op de vergunning aanvraag.

Hiervoor is geen vergunning aangevraagd. Gemeente Houten neemt een besluit over de aanvraag.

De initiatiefnemer moet gegevens en berekeningen inleveren over opbrengst, de overlast door geluid en schaduw, mogelijke gevolgen op gezondheid en andere gevolgen van de molens bij verschillende manieren van draaien. Op basis daarvan bepaalt de gemeente de normen. Belangrijk is dat de voor- en nadelen met elkaar in evenwicht zijn.

De normen gaan gelden voor alle type windmolens. Daar maakt een vergunning geen onderscheid in. Een stillere molen kan meer draaien zonder meer geluidshinder te veroorzaken.

De fabrikant van de windturbine levert bij de turbine een certificaat met de sterkte van het geluid bij verschillende windsterktes. Deze zijn gemeten onder voorgeschreven omstandigheden. Dit is vastgelegd in het landelijke Reken- en Meetvoorschrift windturbines. Dit voorschrift bevat ook een rekenmethode voor het bepalen van de te verwachten lokale geluidssituatie. Hiervoor zijn verschillende hulpmiddelen van de rijksoverheid beschikbaar. Geluidsberekening windturbines(rvo.nl).

Zie antwoord op vraag 7.

De gemeente heeft eerst onderzocht welke mogelijkheden er waren. Ook heeft ze de gemeenteraad verschillende keren betrokken in het proces. Dat heeft tijd gekost.

De gemeenteraad stelt de normen vast. De gemeenteraad gebruikt daarbij een advies van deskundigen. De gemeente werkt met het adviesbureau Pondera. Het bureau werkt ook voor de windmolenbranche. Deze kennis is zo gespecialiseerd dat alle bureaus met kennis over windmolens in Nederland dat doen. Dat geldt ook voor bureaus die kennis hebben van verkeer, ruimtelijke ordening, geluid. Dat is hier niet anders. Naast Pondera werk onze eigen Regionale Uitvoeringsdienst Utrecht (RUD Utrecht) mee aan het advies over de normen. RUD Utrecht is een onafhankelijke organisatie. Ook gebruiken we informatie van het RIVM en de GGD over de mogelijke gezondheidseffecten van windmolens.

De initiatiefnemer moet ook de laatste wetenschappelijke inzichten op het gebied van gezondheid in beeld brengen voor zijn aanvraag. Deze worden ook meegenomen in de afwegingen van de gemeente. RIVM en GGD kunnen daarvoor ook geraadpleegd worden. Gezondheid wordt dus ook meegenomen.

Het klopt dat de initiatiefnemer niet van tevoren weet aan welke normen hij zich moet te houden. Op basis van de ingeleverde gegevens en berekeningen bepaalt de gemeente de normen. Daarin weegt de gemeente alle belangen mee zoals het effect op de omgeving, de uitvoerbaarheid voor het windpark en de productie van duurzame energie.

...Zoals een nulmeting en het feit dat inwoners mochten meedenken over  de normen. De gemeente is die toezeggingen niet nagekomen. Waarom niet?

Het klopt dat in de drie-partijen-overleggen in het voorjaar van 2019 door deelnemers is geopperd om een nulmeting voor geluid te doen. De gemeente heeft dit niet toegezegd, maar toegelicht waarom dit niet is gedaan. Zie vraag 19 en 30 in de vragen vanuit de samenleving. Er is geen nulmeting uitgevoerd. De normen voor windmolens gaan over de eindsituatie. Om die in te schatten is er een vaste systematiek (zie vraag 7). Bovendien zijn geluidmetingen altijd momentopnamen (zelfs over langere periode), onder andere afhankelijk van weersomstandigheden en andere geluidsbronnen. Daardoor zijn situaties lastig met elkaar te vergelijken.

Tijdens het spreekuur is toegezegd dat we zouden nagaan hoe de gemeente daar tegenover staat. De uitkomst daarvan is dat de gemeente een nulmeting niet zinvol vindt. Een nulmeting is een momentopname. Na de meting kunnen veel factoren veranderen. Nieuwe begroeiing, meer drukte op de omliggende wegen, maar ook windrichting beïnvloeden het achtergrondgeluid. Het achtergrondgeluid verandert in de loop van de tijd dus. Het is daardoor bijna onmogelijk om later vast te stellen welke geluidsverandering veroorzaakt wordt door de molens en is daardoor voor het vaststellen van normen niet bruikbaar.

Zie antwoord op vraag 2.

Nee, er zijn nog geen concrete claims ingediend. Wel heeft de initiatiefnemer de gemeente aansprakelijk gesteld. Die aansprakelijkstelling bevat geen concrete claim.

Ja, die zijn onderzocht.

De RUD en Pondera toetsen of de inhoud en kwaliteit van de door de initiatiefnemer ingediende stukken voldoen om in behandeling genomen te worden. Zij onderzoeken of de stukken tot een evenwichtige beoordeling kunnen leiden.

Het college en de gemeenteraad hebben geheimhouding op die informatie opgelegd. Zij kunnen die geheimhouding ook weer opheffen. Dan moeten de redenen waarom de geheimhouding is opgelegd niet meer van toepassing zijn. Op dit moment is bekendmaking in het nadeel van de gemeente en in het voordeel van de initiatiefnemer.

Zolang de geheimhouding op de stukken ligt, wordt de hoogte van het financiële risico niet openbaar gemaakt, ook niet naar aanleiding van een procedure vanuit de Wet Open Overheid (WOO, voorheen WOB: Wet Openbaarheid Bestuur (WOB).

Het college van B en W heeft geen bezwaar tegen een second opinion. Het staat anderen vrij om ons te voeden met informatie. Dit is dan op eigen kosten. Op dit moment gaat het college niet zelf een second opinion laten uitvoeren. De eventuele uitkomst daarvan verandert het besluit tot hervatting van de vergunningprocedure namelijk niet. Er loopt momenteel een beroep niet tijdig beslissen. We verwachten daarin een deadline voor een nieuw besluit opgelegd te krijgen van de Raad van State.

... In hoeverre beoordeelt gemeente Houten Pondera als beoordelaar objectief? Is Pondera niet als een slager die zijn eigen vlees keurt.

Zie antwoord vraag 10. Pondera heeft geen relatie met Windpark Goyerbrug B.V.

RUD-Utrecht (Regionale Uitvoeringsdienst) is een overheidsorgaan, dat voor de gemeente Houten een aantal VTH-taken uitvoert. (VTH = Vergunningverlening, Toezicht & Handhaving). RUD-Utrecht voert voor gemeente Houten ook vergunningverlening, toezicht & handhaving taken uit van milieu-aangelegenheden, zoals windmolens. RUDUtrecht beoordeelt samen met Pondera de door de initiatiefnemer ingediende stukken.

Zie antwoord vraag 11 en 52.

RUD en Pondera Consult. De RUD is een overheidsorgaan, dat voor de gemeente Houten een aantal VTH-taken uitvoert. Waaronder vergunningverlening, toezicht & handhaving van milieu-aangelegenheden, zoals windmolens. Pondera Consult is gespecialiseerd in de omgevingsaspecten van windturbines. Pondera werkt in opdracht van zowel initiatiefnemers als overheden. Pondera Consult heeft geen relatie met Windpark Goyerbrug BV.

De solvabiliteit speelt geen rol in de beoordeling van de vergunningaanvraag. Als er aanleiding is om te vermoeden dat financiering plaatsvindt met dubieus verkregen gelden kan een BIBOB-procedure worden gestart. Daar is in dit geval geen aanleiding voor.

... Hoe kijkt de gemeente aan tegen deze situatie? In hoeverre eist de gemeente openheid over de financieringsconstructie waardoor zij dergelijke risico’s kan meewegen?

De financieringsconstructie is geen onderdeel van de beoordeling.

Hier lopen twee dingen door elkaar:

  1. de ingebrekestelling
    en
  2. het beroep niet tijdig beslissen.

De ingebrekestelling

De initiatiefnemer heeft de gemeente in gebreke gesteld via een brief aan de gemeente. Deze kan in principe – binnen de kaders van de Wet Open Overheid (WOO) – worden gedeeld. Dit betekent in ieder geval dat de brief geanonimiseerd wordt en dat aan de schrijver(s) van de brief (de initiatiefnemer) een zienswijze moet worden gevraagd. Daar is meer tijd voor nodig. Wij werken eraan om de brief zo snel mogelijk openbaar te maken.

Het beroep niet tijdig beslissen

Later is een beroep niet tijdig beslissen ingesteld bij de Raad van State. De brief aan de gemeente Het beroep niet tijdig beslissen maken wij niet openbaar. Dat is onderdeel van het procesdossier bij de bestuursrechter. Voor processtukken die onderdeel uitmaken van een procesdossier bij de bestuursrechter, geldt artikel 8:79 van de Algemene wet bestuursrecht. De wetgever heeft er expliciet voor gekozen om alleen een uitspraak of een proces-verbaal van een mondelinge uitspraak te laten verstrekken aan anderen dan de (proces)partijen. Deze stukken mag de gemeente dus niet openbaar maken.

Zie antwoord vraag 47.

Er zijn vanuit de gemeente momenteel ongeveer 1.500 personeelsuren in de vergunningsaanvraag gaan zitten. Daarnaast is er in totaal (MER-beoordeling t/m uitspraak Raad van State) circa € 500.000 uitgegeven aan juridische, inhoudelijke en communicatieve ondersteuning.

Omwonenden kunnen om vergoeding van planschade verzoeken. Zie antwoorden onder financiële participatie en compensatie op de webpagina vragen vanuit de samenleving. Er is in 2019 een thema avond over planschade georganiseerd. Het verslag en de presentatie van die avond staan op de webpagina Wat ging er vooraf? onder het kopje tijdlijn (16 juli 2019 – Thematafelavond)

...Is de gemeente daarvan  op de hoogte? Kun de gemeente daar meer informatie over geven?

De gemeente weet dat de initiatiefnemer ook met andere energieprojecten bezig is. Hij heeft twee projecten ingediend voor de tender zonnevelden. Met die tender heeft de gemeente drie zonnevelden geselecteerd, die een vergunning kunnen aanvragen. De projecten van de initiatiefnemer zitten niet bij deze drie. Meer informatie over de tender zonnevelden staat op www.houten.nl/zonnevelden. Wij beschikken niet over de informatie van projecten buiten onze gemeente.

Als de vergunning is afgegeven en onherroepelijk is, worden de normen later niet meer aangepast. Een vergunning is onherroepelijk als een eventueel beroep tegen de vergunning bij de Raad van State is afgewezen.

Wij nemen contact op met deze omwonenden en, als zij daar behoefte aan hebben, maken we een afspraak voor een gesprek. Ze kunnen ook zelf het initiatief nemen voor een afspraak door contact op te nemen met Bregje Tettelaar via duurzaam@houten.nl.

De anterieure overeenkomst is (geanonimiseerd) openbaar en staat op de webpaginaWat ging er vooraf onder de tijdlijn (16 april 2019).

Het proces start van voren af aan en doorloopt alle stappen van een normale vergunningsprocedure. Lees meer over het proces op de webpagina huidige ontwikkelingen.

De Rijksoverheid maakt een plan-MER voor nieuwe landelijke normen. In de tussentijd kunnen lokale overheden zelf normen stellen in een vergunning. Voor Windpark Goyerbrug is wel een MER-beoordeling gemaakt. De vindt u onder de downloads op de webpagina Wat ging er vooraf?

We beoordelen een aanvraag zoals die wordt ingediend. Initiatiefnemer heeft gekozen voor deze hoogte.

Hierover zijn geen regels opgenomen in gemeentelijk beleid. Daarom behandelt de gemeente de aanvraag zoals die is ingediend.

De keuze in 2011 door de gemeenteraad gemaakt bij het vaststellen van de structuurvisie Eiland van Schalkwijk. De locatie is gebaseerd op onderzoeken naar geschikte locaties. Zie Vragen vanuit de samenleving onder het kopje Windpark Goyerburg.

Verschillende bezoekers van het spreekuur hebben aandacht gevraagd voor het beperken van de overlast voor dieren. De beoordeling van de aanvraag op de natuur doet de provincie. De provincie heeft op dit punt al een ontheffing/vergunning voor het windpark Goyerbrug afgegeven. Dit besluit is onherroepelijk. De aanvraag bevat maatregelen om gevolgen voor vleermuizen te beperken.

De gemeente heeft zeker begrip voor bedenkingen. Vaak kunnen we ons de bedenkingen ook voorstellen en hebben we er alle begrip voor. Het is de taak van de gemeente om alle belangen af te wegen. Dat heeft tot gevolg dat voor niet alle belanghebbende de situatie ontstaat die zij wensen. 

In 2019 zijn advertenties in de lokale kranten geplaatst, er zijn huis-aan-huis inwonersbrieven verstuurd en konden mensen zich aanmelden voor de mailinglijst. Op de mailinglijst staan veel mensen uit Culemborg. In het nieuwe traject worden inwoners van Houten, Culemborg en Wijk bij Duurstede op dezelfde manier geïnformeerd.

Ja, de anterieure overeenkomst is openbaar en staat op de webpagina wat ging er voorafonder de tijdlijn (16 april 2019) op de website. Er staat geen maximale hoogte in.

Verschillende bezoekers hebben de gemeente gevraagd een omgevingsdialoog over de randvoorwaarden voor het windpark te starten. Een omgevingsdialoog houdt een initiatiefnemer bij de start van een plan. De gemeente kan dat doen bij visie- en beleidsvorming. Bij een vergunningsaanvraag, waar het nu om gaat bij Goyerbrug, toetst de gemeente aan wet- en regelgeving en vastgesteld beleid. Alleen op de milieuthema’s moeten nu nog normen worden gesteld. In de vergunningsprocedure van Houten zitten drie momenten waarop inwoners hun input hierover kunnen geven. Zie daarover bij de webpagina "Huidige ontwikkelingen."

Zie antwoord op vraag 7.

We herkennen uw opmerking dat de procedure rondom windmolens moeizaam verlopen. In de samenleving zijn de meningen over windmolens verdeeld er daar hebben we als gemeente mee te maken. Aan de procedure zitten verschillende aspecten. Een vergunningprocedure loopt via een aantal vaste stappen. Aan het eind van de procedure valt er een besluit over de vergunning. Onderdeel van de procedure is inspraak. Veel inwoners hebben bij de inspraak argumenten tegen Goyerbrug ingebracht. Er zijn ook uitgesproken voorstanders. De negatieve argumenten zijn afgewogen tegen andere (meer positieve) argumenten.

Op basis hiervan heeft de gemeenteraad besloten in te stemmen met de vergunning en heeft het college van B&W in 2019 de vergunning afgegeven. De procedure is daarmee volgens de regels verlopen. Voor de tegenstanders is dat een teleurstellende uitkomst. Wij begrijpen dat. Zeker voor de mensen die op de een of andere manier hinder ondervinden van de windmolens. De lange voorgeschiedenis van windpark Goyerbrug is naar onze mening negatief geweest voor de procedure. Tussen het aanwijzen van het zoekgebied voor windenergie bij de Goyerbrug en de vergunningaanvraag zat ongeveer 7 jaar. In die periode is er weinig gebeurd, omdat eerst de evaluatie van Windpark Houten afgerond moest worden. De vergunningaanvraag Goyerbrug kwam daardoor voor velen als een verrassing.

Dat ziet het college als belangrijk leerpunt: Als een gebied eenmaal aangewezen is als mogelijke locatie voor windenergie is het belangrijk dat er snel duidelijkheid komt of er ook echt molens gaan komen. Dat kan het beste door het wel of niet verlenen van een vergunning. De gemeente heeft geen eigen beleid/toetsingskader voor windenergie. Daarmee kon de vergunning alleen worden getoetst aan de landelijke regelgeving, die was opgesteld voor de rijksoverheid. De Raad van State heeft de vergunning vernietigd omdat gemeente Houten de normen die het rijk had opgesteld (Activiteitenbesluit) niet had mogen gebruiken. Het rijk heeft (met de kennis van nu) een fout gemaakt bij het opstellen van het activiteitenbesluit.

Het rijk had bij het opstellen een milieu-effect-rapportage (MER) moeten uitvoeren. Gemeente Houten kon dat niet weten omdat in 2019 de Raad van State nog van mening was dat een MER voor het Activiteitenbesluit niet nodig was. Dat is gewijzigd na een uitspraak van het Europees Hof van Justitie in 2020. We doorlopen met Goyerbrug de hele procedure weer van voren af aan. In het proces informeren wij omwonenden en andere geïnteresseerden over elke stap. Onder andere via de lokale kranten, gemeentelijke website en een e-maillijst met ca. 175 geïnteresseerden. Tegenstanders van Goyerbrug kunnen hun bezwaren opnieuw inbrengen. In de procedure worden ook hun inhoudelijke argumenten meegewogen in het uiteindelijke besluit van de gemeenteraad.

U schetst nu dat alle burgers risico lopen en de belastingen omhoog gaan als u de procedure niet vervolgd. Dat lijkt mij een vreemde route, wij hebben immers geen invloed op uw werk (en bij zgn. inspraakavonden nam u onze input weinig tot niet serieus. Mw De Groot acteerde alsof zij zelf belang had bij de molens i.p.v. luisteren naar bewoners en daar ook serieus iets mee doen). U heeft uw werk niet goed gedaan, ik mag op z’n minst verwachten dat u risico’s goed incalculeert en (financieel) programmeert.

Antwoord:

De risico’s zijn niet opgenomen in de gemeentelijke begroting 2022. Omdat in zomer 2021, toen de begroting werd opgesteld, er nog geen inzicht was in een mogelijk risico. Het besluit om de procedure voort te zetten, is juist om de (financiële) risico’s te minimaliseren. Het is dus ook niet logisch een voorziening op te nemen in de begroting 2023. Ook als het risico was opgenomen in de begroting moet het daadwerkelijke bedrag door wijzigingen in de begroting worden afgedekt. Het is dan aan de gemeenteraad om deze wijzigingen door te voeren. De wijzigingen zijn bijvoorbeeld bezuinigingen of verhogen van de gemeentelijke belastingen.

..... voor windmolens die nog niet eerder zijn gebouwd in Nederland (en vrijwel niet in de hele EU) en waarover vrijwel geen kennis is, met alle (financiële) risico’s van dien? En daarbij minimaal evenzoveel kennis in huis heeft als de ontwikkelaar zelf, waarbij het zijn vak is om geld te verdienen in dergelijke projecten. Krijgen we dan, na de evt. bouw ervan, wederom een brief met daarin de boodschap dat alsnog de belastingen omhoog gaan omdat u ook deze risico’s moet financieren?

De gemeente huurt verschillende experts in om ons te helpen bij de inhoudelijke beoordeling van de vergunningaanvraag. De normstelling in een vergunning geldt voor alle type windmolens. Het is vervolgens aan het windpark om te zorgen dat daaraan voldaan wordt.

...Wilt u dit inzicht delen zodat een en ander transparant verloopt in plaats van achterkamertjes politiek?

Antwoord:

De afspraken tussen de omwonenden en de ontwikkelaar zijn vastgelegd in private overeenkomsten. Wij zijn niet op de hoogte van de inhoud van de overeenkomsten. We weten dus ook niet of de inhoud van overeenkomsten van elkaar verschillen.

...Met het gegeven dat de subsidie van de projectontwikkelaar binnenkort onder druk komt te staan en hij u daar verantwoordelijk voor wil maken waarna u de verantwoordelijkheid door lijkt te schuiven naar al uw inwoners (dreiging verhoging belastingen).

Antwoord:

In dit schema (jpg, 616 KB) vindt u het een overzicht van de verschillende stappen van de vergunningprocedure. Er zijn grofweg drie belangrijke stappen te onderscheiden:

  1. de voorbereiding van) een ontwerpbesluit;
  2. zienwijze-procedure;
  3. de voorbereiding van) het definitieve besluit.

De exacte planning hangt af van het moment waarop de initiatiefnemer aanvullende informatie aanlevert bij de gemeente. Als deze informatie snel komt, dan zou het ontwerpbesluit voor de zomer genomen kunnen worden. De rest van de planning hangt van veel factoren af waardoor we op het moment van de beantwoording van deze vraag (week 20-2022) nog geen duidelijkheid kunnen geven.

...Dat de eilandbewoners er niets mee opschieten maar eerder de dupe van zijn, en de ontwikkelaars de grote (financiële) winnaars, hoe kijkt u daar tegenaan?

Bij de beoordeling van de vergunningsaanvraag worden alle aspecten meegenomen, zoals het effect van het type molen op de omgeving, de invloed op de gezondheid van omwonenden, geluidsoverlast, de effecten van slagschaduw, argumenten van de tegenstanders, de energieopbrengst van de molen en de bijdrage van het afremmen van de opwarming van de aarde. Naar de financiële opbrengst van de molen voor de ontwikkelaar wordt niet gekeken. We kijken wel naar de uitvoerbaarheid van de vergunning

Nee, daar hebben wij geen zicht op.

...Waarom focust de gemeente zich niet op plekken langs de snelwegen in plaats van een relatief rustig, stil gebied met landschappelijke waarden waarbij molens erger dan gemiddeld verstorend zijn in dit landschap?

Antwoord:

Gemeente Houten wil in 2040 klimaat- en energieneutraal zijn. Daarvoor moet energie bespaard en lokaal duurzaam opgewekt worden. In de Regionale Energie Strategie heeft de gemeenteraad in oktober 2021 vastgesteld hoeveel nieuwe zonnevelden en windmolens er tot 2030 in Houten bij komen. Voor zonnevelden staan voorwaarden in het Beleidskader Zonnevelden (vastgesteld door de gemeenteraad in 2021). De locatie bij de Goyerbrug staat in de Structuurvisie Eiland van Schalkwijk (vastgesteld door de gemeenteraad in 2011). In deze beleidskaders zijn integrale afwegingen gemaakt tussen diverse belangen, zoals duurzame energie, landschap, cultuurhistorie, landbouw en recreatie.

...Het gevolg hiervan is dat de gemeente Houten binnen 26 weken een nieuw besluit over de vergunningaanvraag moest nemen. Waarom heeft u zich niet aan de wettelijke termijn gehouden, u wist namelijk al op 28 juli 2021 binnen welke termijn u een besluit moest nemen?

Zie antwoord op vraag 9.

...terwijl de wettelijke termijnen voor zich spreken en een initiatiefnemer/ ontwikkelaar nooit procesmatig een handelswijze moet kunnen afdwingen bij de (lokale) overheid?

Antwoord:

De wettelijke termijnen voor een uitgebreide vergunningsprocedure zijn niet fataal, zoals dat juridisch genoemd wordt. Dat betekent dat er niet automatisch een vergunning wordt verleend na het verstrijken van de termijn of automatisch een boete volgt. De termijnen zijn echter niet vrijblijvend. Ze bieden rechtszekerheid aan aanvragers. Een aanvrager kan een beroep niet tijdig beslissen indienen bij de rechtbank of Raad van State. Die kan vervolgens een nieuwe deadline geven en bij overschrijding daarvan een boete, dwangsom genoemd, opleggen. Zo’n dwangsom is vaak een bedrag dat per dag overschrijding betaald moet worden aan de aanvrager. Windpark Goyerbrug B.V. heeft een dergelijk beroep niet tijdig beslissen ingediend. Er moet nog een uitspraak komen, maar de verwachting is dat de Raad van State de gemeente een nieuwe deadline op gaat leggen.

Zie antwoord op vraag 1.

De gemeente heeft een aansprakelijkheidsverzekering. Als de rechter of de Raad van State de uitspraak zou doen dat de gemeente aansprakelijk is, dan is de eventuele schade die daaruit voortvloeit niet gedekt. De verzekering dekt onder andere aanspraken die voortvloeien uit het niet tijdig nakomen van publiekrechtelijke overeenkomsten niet. Zie ook antwoord op vraag 48.

...met uw brief van 22 maart 2022 (Brief 22 maart 2022 aan direct omwonenden van Bregje Tettelaar, programmamanager Duurzaamheid) waarin u zegt dat uitstellen van het besluit voor de gemeente Houten zeer ernstige financiële gevolgen kan hebben?

De financiële risico’s waarnaar verwezen wordt in de reactie van 20 juni 2019 zijn de risico’s die optreden op het moment dat het project doorgang vindt. Die risico’s lagen en liggen vooral bij de initiatiefnemer. De risico’s waar het nu om gaat, zijn risico’s van vertraging en/of niet doorgaan van het project. Daarvoor stelt de initiatiefnemer de gemeente aansprakelijk

De constatering is dat de gemeente geconfronteerd kan worden met een grote financiële claim. De kosten van deze claim moeten ergens vandaan komen. De gemeente heeft daar voor verschillende mogelijkheden: bezuinigen op de begroting, verhoging van belastingen en de claim verleggen naar een andere partij. Alleen in het laatste geval heeft de claim geen gevolgen voor de inwoners van Houten. Het college ziet momenteel geen andere partij waaraan de claim verlegd kan worden. Zie ook antwoord vraag 48.

...die u naar eigen zeggen boven het hoofd hangt? (Bij het opstellen van de begroting 2022 was de vernietiging van de vergunning al bekend.)

Toen de begroting 2022 werd opgesteld waren de financiële risico’s nog niet in beeld. Zie ook antwoord vraag 48.

...Wij hebben van begin af aan al aangegeven (Ook tijdens inspraakreacties en in formele stukken via onze advocaat) dat het normenkader niet MER getoetst is en dat de interpretatie door de initiatiefnemer en de gemeente Houten van de regelgeving uit het Activiteitenbesluit discutabel was dus de gemeente Houten kan onmogelijk spreken van een ‘juridisch defect’ wat hen is ‘overkomen’.

Ten tijde van het besluit op de vergunningaanvraag van Windpark Goyerbrug was de heersende lijn in de jurisprudentie (zie de uitspraken van de Raad van State van 3 april 2019, ECLI:NL:RVS:2019:1064 (Windlocatie Battenoord) en ECLI:NL:RVS:2019:1258 (Windpark Hattemerbroek)) dat de normen voor het in werking hebben van een windturbine, die zijn opgenomen in het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling geen plan of programma als bedoeld in artikel 2 van de SMB-richtlijn zijn. Op basis daarvan bestaat er geen plicht om een plan-MER te maken op grond van de SMB-richtlijn. In 2020 kwam van het Europese Hof van Justitie het zogenoemde Nevele arrest. Dat was aanleiding voor nieuwe jurisprudentie in 2021. Hier kon de gemeente in 2019 geen rekening mee houden.

 ...nu de windturbinebepalingen uit het activiteitenbesluit en de –regeling buiten  werking zijn gesteld?

Zie antwoord op vraag 5.

...(inclusief wetenschappelijke onderbouwing in lijn met het Europees recht) waaraan initiatiefnemers en ontwikkelaars moeten gaan voldoen wanneer zij een vergunningaanvraag voor windturbines willen indienen?

Zie antwoord op vraag 10.

Zie antwoord op vraag 10.

Op de website staat hier het schema (jpg, 616 KB)van de procedure. Er zijn in het proces twee momenten dat de gemeenteraad het normenkader bespreekt: 1. bij de ontwerpverklaring van geen bedenkingen en 2. Bij de verklaring van geen bedenkingen.

Voor de nieuwe landelijke normen moet een MER-procedure worden doorlopen. Dat kost meer tijd. De landelijke overheid verwacht dat het proces 1,5 tot 2 jaar gaat duren. We verwachten dat het besluit over de vergunningaanvraag voor Windpark Goyerbrug eerder onherroepelijk is.

Daar zijn geen garanties voor. Het opstellen van eigen normen en de onderbouwing daarvan is niet eerder door de Raad van State getoetst. Er is dus geen jurisprudentie waarop we ons kunnen richten. De gemeente Houten staat voor een zorgvuldige procedure en gedegen inhoudelijke onderbouwing. Het is daarna aan de Raad van State om te beoordelen of dit voldoende is.

...waarbij u hen veel leed en onzekerheid toebrengt en ‘kapot procedeert’ en waarbij u alleen maar oog heeft voor uw eigen (tunnel)visie met betrekking tot de energietransitie zonder de belangen van inwoners mee te wegen?

De gemeente weegt de belangen van alle betrokkenen in het proces: inwoners en initiatiefnemer. Wij begrijpen dat de uitkomst van deze afweging in 2019 voor u teleurstellend is. Het is uw goed recht om dat besluit door een rechter en Raad van State te laten toetsen, zoals ook gebeurd is in de afgelopen jaren.

...en waarom u geen nulmeting heeft laten uitvoeren terwijl dat verzoek in december 2018 door diverse omwonenden is ingebracht tijdens een gesprek met onder andere Natasja Spruijt en wethouder De Groot?

Zie antwoord vraag 13 en 14.

Het spreekuur is bedoeld om vragen van omwonenden te beantwoorden en informatie te geven. Het is geen formeel inspraakmoment. Die komen nog tijdens de procedure.

...Met welke opdracht? Met welk  mandaat? Wat is uw plaats in de Houtense werkorganisatie? Wat is uw expertise?

Aanwezigen in Culemborg:

  • Bregje Tettelaar, programmamanager duurzaamheid, gemeente Houten
  • Bert ten Brinke, medewerker duurzaamheid,
  • gemeente Houten Jan de Rooij,

gemeente Culemborg Aanwezigen in ’t Goy en Wijk bij Duurstede:

  • Bregje Tettelaar, programmamanager duurzaamheid, gemeente Houten
  • Ruud Emous, communicatieadviseur, gemeente Houten

Opdracht is informatie over de procedure en het besluit te geven. Mandaat is bij het verstrekken van informatie niet aan de orde. Plaats en functie zie antwoord vraag 52. Expertise Drs. Bregje Tettelaar (inhoudelijke deskundige): Universitaire opleiding biologie, werkervaring binnen overheid (beleid) sinds mei 2001, post-HBO opleiding Duurzame Energie

Het spreekuur is bedoeld om vragen van omwonenden te beantwoorden en informatie te geven. Het is geen formeel inspraakmoment. Die komen nog tijdens de procedure.

Gemeente Houten en gemeente Wijk bij Duurstede hebben geen vooroverleg gehad. We houden elkaar wel op de hoogte van ontwikkelingen.

Het spreekuur is bedoeld om vragen van omwonenden te beantwoorden en informatie te geven. Alle vragen en antwoorden worden op de site gezet. Daardoor heeft iedereen (ook raadsleden) toegang tot de gedeelde informatie.

Iedereen die schriftelijke vragen heeft gestuurd, krijgt daar persoonlijk antwoord op. Op basis van alle gestelde vragen wordt een vragen en antwoorden gemaakt, die openbaar op de website gedeeld wordt.

Op basis van alle antwoorden wordt een Q&A met meest gestelde vragen gemaakt. De Q&A wordt voor iedereen zichtbaar op de website gepubliceerd. De gemeenteraad zal hierop worden gewezen.

Zie antwoord op vraag 2.

Zie antwoord op vraag 10.

...Waarom niet al toegepast qua inzicht in afwachting van geformaliseerd beleid binnen de gemeente Houten in afwachting tot dat vernieuwde landelijke normen vanuit het planMER gereed zijn?

In de brief van 21 april over de motie schrijft de minister voor Klimaat en Energie dat hij met de decentrale overheden in gesprek gaat over het formuleren van uitgangspunten voor nieuwe windparken voor de tijd dat landelijke normen ontbreken. Daarbij gaat ook gekeken worden naar het Deense model. De minister zegt in de brief de Tweede Kamer daarover in de zomer nader te informeren. Gemeente Houten kan niet zelfstandig vooruitlopen op de uitkomsten van dit overleg.

Die kans is aanwezig, maar schatten wij nu niet (zeer) groot in. Doordat beroep tegen het nieuwe besluit direct bij de Raad van State behandeld wordt, is het mogelijk dat het besluit onherroepelijk is op het moment dat er weer landelijke normen in werking treden.

...Wat is veranderd tov de eerste aanvraag? De omgevingssituatie en afstanden tot woonhuizen is onveranderd.

De Raad van State heeft de vergunning niet vernietigd omdat de procedure niet correct is verlopen, maar omdat de landelijke normen niet goed tot stand zijn gekomen. Over de andere inhoudelijke aspecten van de vergunning heeft de Raad van State geen uitspraak gedaan. Er wordt nu opnieuw een vergunningprocedure doorlopen. Daarvoor levert de initiatiefnemer extra informatie aan voor het stellen van normen én een actualisatie van de volledige aanvraag uit 2019. Die gaan de gemeente, RUD en Pondera beoordelen. Dat doen we op basis van de meest recente kennis, inzichten en ervaringen. Of dit voldoende is, weten we pas zeker op het moment dat het besluit onherroepelijk is.

...Wie gaat dit onderzoeken uitvoeren en welke onderzoeksmethode wordt hierin gebruikt? Wordt ook meest recente wetenschappelijk onderzoek gebruikt vanuit oa Jan de Laat (Audioloog)

Gemeente Houten gaat zelf geen praktijkonderzoek uitvoeren naar de effecten. De initiatiefnemer is verplicht om gegevens aan te leveren waaruit op basis van de actuele wetenschappelijke inzichten de risico’s in beeld worden gebracht. Pondera en de RUD onderzoeken of deze inzichten voldoen aan de laatste inzichten op dit gebied.

...Hoe wordt dit aspect geborgd in het proces van het eigen normenkader incl. een deugdelijke toetsing?

Zie antwoord op vraag 83

...‘Geen verslechtering voor de leefomgeving toegestaan’? Wat gaan omwonenden hieruit concreet merken in de hernieuwde aanpak vanuit het eigen normenkader?

De Raad van State heeft geoordeeld, dat er in strijd met de SMB-richtlijn voor de windturbinebepalingen in het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling ten onrechte geen milieubeoordeling is gemaakt. Overheden mogen de windturbinenormen uit het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling niet gebruiken totdat die milieubeoordeling is gemaakt.

De SMB-richtlijn zegt niets over de afwegingen, zoals positieve of negatieve effecten op de leefomgeving, die gemaakt worden op basis van een MER. De afwegingen voor het eigen normenkader wijzigt dus niet als gevolg van de uitspraak van de Raad van State of SMB-richtlijn.

...(Gegeven het feit dat Pondera niet onafhankelijk is, zie casus gemeente Barendrecht waar Pondera zich heeft teruggetrokken vanwege belangenverstrengelingen).

Zie antwoord op vraag 10 en 22

...En kan er volledige transparantie gegeven worden over dit besluitvormingsproces (WOB)? Kunnen de stukken tussen de initiatiefnemer, provincie en de gemeente Houten gedeeld worden?

Het collegevoorstel en schriftelijke correspondentie kunnen – binnen de kaders van de Wet Open Overheid (WOO) – worden gedeeld. Dit betekent in ieder geval dat stukken geanonimiseerd worden en dat aan de schrijvers van de betreffende stukken een zienswijze moet worden gevraagd. Daar is meer tijd voor nodig. Wij spannen ons in om deze stukken zo snel mogelijk openbaar te maken.

Zie het antwoord op vraag 87.

Zie antwoord op vraag 33. Daar de normen dan niet aangepast worden is een schadeclaim niet aan de orde.