Nieuwjaarstoespraak 2024

8 januari 2024
Toespraak nieuwjaarsreceptie burgemeester Isabella

Beste mensen,

Een nieuw jaar is van start.
Een jaar vol kansen en uitdagingen.
Een jaar ook van hoop. Hoop op verandering, op verbetering, op verbinding.

Een jaar waarin de droom van een aantal ouders uit onze gemeente uitkomt. Ouders met een kind met een verstandelijke beperking. Hun Droom van Schalkwijk wordt een plek waar hun kinderen veilig, verzorgd en beschermd kunnen leven. Waar ze gelukkig oud kunnen worden. Middenin de samenleving. Een initiatief van een kleine groep bewoners. Ruim zeven jaar geleden begonnen als droom, bij één van hen aan de keukentafel. Maar nu wordt het gebouwd. En later dit jaar in gebruik genomen. Een droom wordt werkelijkheid, dankzij het eigen initiatief van bevlogen ouders, de hulp van de gemeente, van bedrijven en obligatiehouders en door de vrijwillige inzet van vele, vele anderen.

Een prachtig bewijs dat initiatief nemen loont en dat je samen verder komt.

Het plan Kerkzicht in ’t Goy valt eigenlijk in dezelfde categorie. Ook daar heeft een kleine groep mensen – het bestuur van stichting Mooi ’t Goy – zich ingespannen om een plan te maken. Een plan voor de bouw van 50 woningen én de aanleg van een dorpsplein. Zelfs het kerkbestuur betaalde mee aan het ontwerp... En ja, ook in ’t Goy hebben we te maken met de uitdagingen van de woningmarkt, maar als alles meezit, kan eind dit jaar de eerste paal de grond in.

We hebben in de afgelopen periode méér hartverwarmende voorbeelden gezien van mensen die zich inzetten voor de buurt. Ik denk aan het initiatief van een paar jongeren die in Houten een skatebaan erbij wilden. We hebben als gemeente een beetje geholpen, maar zij hebben het toch maar mooi voor elkaar gekregen om de financiering bij elkaar te harken.

Of wat dacht u van de leerlingen van basisschool De Wissel? Die wilden een nieuw kunstgras speelveldje in plaats van de tegels die er nu liggen. Mooi plan, maar niet goedkoop... De leerlingen gingen niet bij de pakken neerzitten, maar grepen de uitdaging vol enthousiasme aan. Samen met de buurt en met hulp van Rotary Club Houten Castellum en de gemeente. Ze benaderden sponsors en u raadt het al – het bedrag dat nodig was, is binnen! Dat kunstgras trapveldje, mét nieuwe doelen, komt eraan. En daar hebben niet alleen de leerlingen van De Wissel iets aan, daar kunnen álle kinderen uit de buurt van profiteren.

Ik vind dat veelbelovend. Als kinderen of jongeren zich inzetten om iets in hun buurt te bereiken. Niet alleen voor zichzelf, maar juist ook voor anderen. Het is die inzet, die vrijwillige inzet, die de samenleving zoveel rijker maakt.

Dat is iets wat ik ook ieder jaar benadruk tijdens de Lintjesregen. Hoe gezegend wij in Houten zijn met mensen die zich vrijwillig voor anderen inzetten… Ik heb op die dag de eer om een aantal van hen te verrassen met een koninklijke onderscheiding. Maar natuurlijk zijn we enorm dankbaar voor álle vrijwilligers in de gemeente. Voorleesmoeders, trainers bij sportclubs, mensen die een boodschap doen voor hun oude buurman… Het zijn er teveel om op te noemen. We zijn dankbaar voor de inzet van hen allemaal.

Beste mensen,

In 2024 zetten we in gemeente Houten vol in op woningbouw. Op bouwen voor Houten. En nee, dat betekent niet dat meteen overal de cementmolens gaan draaien, maar we zetten wel serieus stappen, op basis van de voorbereidingen van de afgelopen jaren.

Zo hebben we met woningcorporatie Woonin recent afspraken gemaakt om in de periode tot 2040 ruim 1.500 sociale huurwoningen in de gemeente te realiseren.

Ook presenteren we binnenkort concrete plannen voor het ombouwen naar woningen van twee kantoorpanden aan De Molen en de Standerdmolen. En verder komen we met een schets van de Molenzoom. U weet, dat gebied verandert de komende jaren in een buurt voor wonen, werken én verblijven. De schets van de Molenzoom is gebaseerd op input die we kregen via ons participatieplatform HoutenPraatMee en ook via een aantal inloopbijeenkomsten voor bewoners en bedrijven.

Niet alleen bij ontwikkelingen in het gebied Molenzoom, maar bij alle initiatieven voor woningbouw in de gemeente geldt dat we naast kwantiteit zéker ook gaan voor kwaliteit. Wij zijn het van harte eens met de Rijksbouwmeester en de demissionair minister van Wonen. Die waarschuwden onlangs ervoor bij het bouwen op te passen voor eenheidsworst. Zei zeggen: ‘Voorkom dat de grote vraag naar woningen leidt tot lelijke gebouwen waar we spijt van krijgen. Want dan wordt goedkoop duurkoop.’ En u weet: we zijn in Houten anders gewend.

Woningen erbij, zeker in de categorie betaalbaar, daar worden velen, en zeker starters op de woningmarkt in Houten, blij van.

Minder fijn, beste mensen, maar helaas wel noodzakelijk om begrotingstekorten te voorkomen, zijn bezuinigingen.

Voor 2024 hebben we al een paar maatregelen doorgevoerd die weinig of geen impact op de Houtense samenleving hebben.

Hoeveel precies we vanaf vólgend jaar moeten bezuinigen, is een beetje koffiedik kijken. Dat komt onder andere omdat we nog niet weten hoeveel geld we van het Rijk ontvangen. We houden er rekening mee dat we vanaf 2025 elk jaar tussen de 5 en de 10 miljoen euro moeten bezuinigen. U begrijpt: dat is niet niks.

Dat betekent dat we belangrijke keuzes moeten maken. Keuzes die u ­– inwoners, ondernemers, organisaties – raken. We vinden het daarom belangrijk die keuzes samen met u te maken. Waar moet de gemeente zeker niet op bezuinigen? Waar mag wel iets minder geld naartoe?

Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties kunnen het laten weten tijdens de Ronde van Houten. Denk aan interviews op straat, bijeenkomsten, vragenlijsten via internet. Op verschillende manieren gaan we vanaf deze maand met de samenleving in gesprek over de bezuinigingen, en werken we de bijbehorende maatregelen uit. Zo gebruiken we de kracht van de samenleving bij het maken van een begroting die toekomstbestendig is, met zoveel mogelijk draagvlak. De voorstellen voor maatregelen leggen we voor aan de gemeenteraad die een besluit moet nemen over de begroting – en dus ook over de bezuinigingen. Bij hun besluitvorming houden de leden van de gemeenteraad rekening met wat u tijdens de Ronde van Houten heeft aangegeven.

Waar we in principe niet op willen bezuinigen, is onze dienstverlening aan inwoners. Bij beoordelingen scoren we daar al jaren goede rapportcijfers voor, en dat wil ik uiteraard graag zo houden.

Die goede cijfers zijn te danken aan onze medewerkers. Aan de ambtenaren in het gemeentehuis en buiten op straat. Aan hun kwaliteit, betrokkenheid en loyaliteit. Als gemeentebestuur kunnen we dat niet vaak genoeg benadrukken.

Wel wil ik in dit verband nog wijzen op de paspoortpiek die alle gemeenten dit jaar verwachten.

Tien jaar geleden is de geldigheidsduur voor paspoorten en ID-kaarten verlengd naar tien jaar. Dit jaar verlopen de eerste documenten met die langere geldigheid. We verwachten dat dit leidt tot een stijging van het aantal aanvragen voor nieuwe reisdocumenten.

Wat merkt u hiervan? De kans is groot dat u voor uw aanvraag iets langer dan u gewend bent, moet wachten. We proberen dit zoveel mogelijk te voorkomen, onder andere door de inzet van extra personeel, ook in de avonduren. Maar voorkómen is beter dan genezen. Mijn tip: vermijd de zomervakantiedrukte en maak binnenkort een afspraak om uw paspoort te verlengen.

En vanzelfsprekend blijven we als gemeentebestuur inzetten op het zo veilig mogelijk houden van onze gemeente. Dat we soms worden opgeschrikt door een ernstig misdrijf is helaas niet te voorzien. Iedere informatie voor de opsporing is dan van belang. Blijft u daarom – en als u wilt, kan dat anoniem – maar blijft u melding maken van zaken die niet door de beugel kunnen. Met elkaar kunnen we de meldingsbereidheid echt nog op een hoger niveau krijgen.

Geachte aanwezigen,

Ik wil van deze gelegenheid ook gebruik maken om nog iets te zeggen over het plan voor de tijdelijke gecombineerde huisvesting van asielzoekers, Houtense woningzoekenden en maatschappelijke organisaties. Voor dat plan hebben we een locatie op het oog in Houten-Oost.

De reacties op het voorstel, en met name de felheid en de stelligheid van tegenstanders van de opvang van asielzoekers op die locatie, hebben mij en anderen best verrast. Ik vond het onaangenaam, zelfs heftig, om te constateren dat in deze discussie de hardheid het won van de nuance. Dat de bereidheid ontbrak om naar elkaar te luisteren. Terwijl: als je je energie steekt in het samen vinden van oplossingen, kom je veel verder.

We hebben bewust een adempauze ingelast, om te bedenken: hoe nu verder? Waarbij buiten kijf staat dat wij met elkaar – gemeentebestuur, inwoners én organisaties – een maatschappelijke en morele verantwoordelijkheid hebben. Om een bijdrage te leveren aan de asielopvangcrisis door het creëren van opvangplaatsen voor asielzoekers. Dat hier in Houten genuanceerd over gedacht wordt, is voor iedereen duidelijk.

Wat ik ontzettend belangrijk vind, is dat we met elkaar in verbinding blijven. Inwoners, kerken, vrijwilligers- en andere maatschappelijke organisaties. Dat we verschillen in opvattingen weten te overbruggen. Dat we ons ervan bewust zijn dat angst een slechte raadgever is. En dat we in gesprek met elkaar, beslist verder komen.

Over de vraag ‘hoe nu verder?’, daarover gaat het college van burgemeester en wethouders binnenkort met u, en met uw volksvertegenwoordigers in de gemeenteraad, in gesprek.

Op allerlei plekken in de wereld woeden op dit moment oorlogen of zijn er conflicten. Zoals in Oekraïne, waar de strijd al bijna twee jaar gaande is. Miljoenen Oekraïners zijn hun land ontvlucht, onder andere naar Houten. Onlangs hebben we besloten om de opvang op een aantal locaties te verlengen. Daar is begrip voor bij omwonenden, waar we goed contact mee hebben. Ook hier bewijst dat zijn nut: hou contact, blijf met elkaar in gesprek.

Oorlogen en gewapende conflicten. De verschrikkelijke beelden ervan zijn dagelijks in het nieuws. Toch is het voor de meesten van ons ver-van-ons-bed. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat we in vrijheid leven. Volgend jaar vieren we 80 jaar vrijheid in ons land. In onze gemeente willen we daar, net als op vele plaatsen in het land, op gepaste wijze aandacht aan besteden. Met activiteiten die een relatie hebben met vrijheid en herdenken. Dat ‘vrijheidsjaar’ begint in september 2024 en loopt tot september vólgend jaar. Samen met de 4 en 5 mei comités van Houten en Schalkwijk houden we volgende week een startconferentie hier in het gemeentehuis. Daar zijn allerlei Houtense organisaties voor uitgenodigd. We zijn benieuwd naar hun ideeën over het vieren van 80 jaar vrijheid. En hoe je daar zo veel mogelijk inwoners, van alle leeftijden, mee kan bereiken.

Geachte aanwezigen,

Ik ga afronden.

We staan voor een jaar vol uitdagingen, kansen en hoop. Met goede voornemens. Een jaar waarin iedereen zijn beste beentje voorzet. Een jaar ook waarin we het ongetwijfeld over zaken oneens zullen zijn. En dat mág ook. Maar laten we ons alsjeblieft inspannen om in dat geval met elkáár in gesprek te blijven. Op basis van gelijkwaardigheid. Zonder angst voor je mening of gevoelens te worden veroordeeld.

Ik spreek de hoop uit dat 2024 een jaar mag worden waarin mensen met succes hun dromen najagen. Dat zij zich niet laten tegenhouden door de angst voor het onbekende of de angst om het bekende te verlaten. Maar dat hun droom werkelijkheid wordt.

Namens de  gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders en mijn man Eric, wens ik u veel gezondheid, liefde en geluk in dit nieuwe jaar.