Kompas voor energieneutraal 2040

Houten, maart 2024

Inhoudsopgave

Voorwoord

1. Burgerberaad Energie 2040
2. De deelnemers
3. Voorstellen
   1. Thema: Opwekken van stroom 
      • Zon boven fruitteelt (agrivoltaics)
      • Energie opslaan
      • Helft van de stroom uit zonnepanelen
   2. Thema: Besparen
      • Woningen naar Energielabel A
      • Vermindering van lichtvervuiling
   3. Thema: Communicatie en regelgeving
      • Communicatie en verandering van gedrag
      • Toegankelijk maken van informatie
      • Wet- en regelgeving
   4. Thema: Warmte
      • Onderzoek naar geschikte warmtebronnen
   5. Thema: Uitvoering van de adviezen
      • Blijvende betrokkenheid (monitoring)
4. Routekaart
5. Jongeren

1. Programma van het Burgerberaad Energie 2040
2. Experts
3. Verslag van het gesprek met jongeren
4. Advies Jongerenadviesraad
5. Planning van de uitvoering

Bijlageboek:

1. Adviezen van het Burgerberaad
2. Voorstellen van werkgroep co-creatie

Beste inwoners,

We halen onze energie uit bronnen zoals aardgas en aardolie. Hierdoor warmt de aarde steeds verder op, wat het leven er niet gemakkelijker op maakt. Gelukkig kunnen we dit beperken door te stoppen met het gebruik van deze brandstoffen.

Nederland wil in 2050 geen energie uit brandstoffen meer gebruiken. We zijn een rijk land met veel technische kennis en mogelijkheden. Dat geldt ook voor Houten. Daarom wil gemeente Houten, al in 2040 energieneutraal zijn. Dit is geen gemakkelijke opgave. Dat gaat niet zomaar. Het vereist ander gedrag, ruimtelijke ingrepen en andere aanpassingen.

We zijn best een eind op weg. Maar er moet nog veel gebeuren voordat we in 2040 energieneutraal zijn. Er zijn verschillende meningen over hoe we dit moeten aanpakken. Burgerberaad Energie 2040 heeft daarom mensen met diverse achtergronden en ideeën bij elkaar gebracht. Zij hebben nagedacht over de vraag: hoe maken we Houten in 2040 energieneutraal?

De deelnemers zijn met elkaar in gesprek gegaan en hebben kennis verzameld door met 20 experts te praten. Ook hebben ze ideeën uitgewisseld en plannen gemaakt. Dit verslag is het resultaat. In dit verslag staan de adviezen van Burgerberaad Energie 2040 aan het gemeentebestuur. Meer informatie is ook te vinden op Burgerberaad Energie 2040 | Gemeente Houten

De adviezen van het burgerberaad brengen ons stukken dichter bij een energieneutraal Houten. Ze zijn de basis voor het uitwerken van het nieuwe energieplan. Daarin bepaalt de gemeenteraad hoe Houten energieneutraal wordt. Ik ben erg blij met de basis die er nu ligt.

Namens het college van B&W dank ik alle deelnemers, experts, medewerkers van de gemeente, begeleiders en andere betrokkenen. Zonder jullie inzet, creativiteit en denkkracht was dit eindresultaat er niet geweest. Bedankt allemaal!

Paul van Ruitenbeek

Wethouder Duurzaamheid

De gemeenteraad van Houten heeft met het vaststellen van het Milieubeleidsplan in 2009 beslist dat Houten in 2040 klimaat- en energieneutraal moet zijn. Dat is nog steeds het doel. Het betekent ook dat we alle energie die we gebruiken in Houten, lokaal opwekken met duurzame bronnen. Na het besluit zijn er flinke stappen gezet. Met het huidige Energieplan wekken we in 2030 minimaal 40% van de energie die we gebruiken in Houten op uit duurzame bronnen. Dat doel gaan we wel halen. Om helemaal energieneutraal te worden, moet er nog veel gebeuren. Op 1 juni 2023 heeft de gemeenteraad beslist hierover advies te vragen aan een burgerberaad met inwoners uit de gemeente. In 2025 moet de gemeente een nieuw energieplan vaststellen. Deze adviezen kan de gemeente gebruiken voor dit nieuwe plan.

Hoe worden we energieneutraal?

De vraag aan Burgerberaad Energie 2040 was: ‘Hoe zorgen we ervoor dat de gemeente Houten in 2040 energieneutraal is?’ Met die vraag is het burgerberaad in het najaar van 2023 aan de slag gegaan.

Drie fases

Eerst is het hele burgerberaad drie dagen bij elkaar geweest. Het heeft adviezen opgesteld over het opwekken van stroom, energie besparen, warmte, communicatie en verandering van gedrag.

Een werkgroep, met 19 leden, heeft de adviezen uitgewerkt tot plannen die uitgevoerd kunnen worden. Daarna volgt een kleine groep de uitvoering van de plannen.

Fase 1 – Drie zaterdagen met het hele burgerberaad

Burgerberaad Energie 2040 startte op 16 september 2023 in Expo Houten. De deelnemers maakten eerst kennis met elkaar, want vertrouwen is belangrijk als je samen aan het werk gaat. Helga van Leur gaf een presentatie over de oorzaken en gevolgen van de verandering van het klimaat. Het burgerberaad heeft afgesproken hoe de leden met elkaar omgaan. Het heeft ook besloten dat een advies wordt aangenomen als minimaal 2/3 van de deelnemers ervoor stemt.

De tweede dag was op 30 september 2023 in Theater aan de Slinger. Toen is vooral kennis uitgewisseld. De deelnemers voerden ’s ochtends en het begin van de middag gesprekken met 20 experts (bijlage 2). Er was tijd te kort om ze allemaal goed te spreken. De groepen noteerden de ideeën die tijdens deze gesprekken ontstonden. Met deze ideeën werkten de deelnemers aan adviezen over verschillende thema’s:

• Opwekken en opslaan van stroom
• Besparen
• Warmte zonder aardgas
• Informatie en gedragsverandering.

De derde dag was op 28 oktober 2023 bij Arval. Groepen deelnemers werkten de adviezen verder uit. Alle deelnemers stemden over deze adviezen. Bij de eerste stemronde vertelden de tegenstemmers waarom ze tegen het advies stemden. Met deze informatie verbeterden de groepen de adviezen voor de tweede stemming. In totaal stemden de deelnemers over vijftien adviezen, waarvan er elf zijn aangenomen. Aan het eind van de dag hebben negentien mensen zich opgegeven om de adviezen verder uit te werken. De adviezen van het burgerberaad staan in deel 1 van het Bijlageboek.

Het programma van de drie dagen is te vinden in de bijlage 1.

De elf adviezen staan in Bijlageboek deel 1 en op houten.nl/burgerberaad.

Fase 2 – werkgroep co-creatie

Negentien deelnemers van het burgerberaad hebben meegewerkt aan fase 2. Samen waren ze de werkgroep co-creatie. Met medewerkers van de gemeente hebben ze de adviezen uitgewerkt tot uit te voeren voorstellen. De groep kwam drie avonden samen: op 20 november 2023, 13 december 2023 en 15 januari 2024. Tussendoor werkten de deelnemers aan de voorstellen. Dat deden ze in kleinere groepen. Tijdens de drie avonden besprak de hele werkgroep hoe het ging met het uitwerken van de adviezen tot voorstellen. Ook gaven de deelnemers elkaar tips voor verbeteringen.

De eerste avond heeft de werkgroep co-creatie tijdens een discussie de volgende dingen vastgelegd.

Het doel ‘Houten in 2040 energieneutraal’ staat vast. De adviezen gaan uit van de kennis en mogelijkheden die er nu zijn. We hebben tot 2040 nog zestien jaar te gaan. Ontwikkelingen gaan snel. Daarom hoeven de voorstellen volgens de werkgroep co-creatie nu nog niet helemaal klaar te zijn. Het is belangrijker om de komende jaren in de gaten te houden hoever we met de huidige voorstellen komen. En welke nieuwe ontwikkelingen we kunnen gebruiken.

De werkgroep heeft twee adviezen van het burgerberaad uitgewerkt in één voorstel. De groep heeft dus tien uitgewerkte voorstellen gemaakt. Deze staan in deel 2 van het Bijlageboek. De voorstellen zijn door medewerkers van de gemeente herschreven om ze begrijpelijker te maken voor de inwoners. De deelnemers van de werkgroep co-creatie hebben de nieuwe teksten gelezen en verbeteringen voorgesteld. Deze teksten zijn opgenomen in dit verslag (hoofdstuk 3).

De werkgroep heeft ook een planning voor de uitvoering van de plannen gemaakt.  Deze planning is de basis voor de routekaart naar Energieneutraal Houten. Routekaart Houten Energieneutraal 2040 staat in hoofdstuk 4. De uitgewerkte planning is bijlage 5.

Fase 3 - het vervolg

Op 5 maart 2024 heeft het burgerberaad dit verslag officieel gegeven aan wethouder duurzaamheid Paul van Ruitenbeek van de gemeente Houten. Het college legt het rapport ter besluitvorming voor aan de gemeenteraad. Dit vindt in mei of juni 2025 plaats. Daarbij doet het college voorstellen over hoe om te gaan met de routekaart en de adviezen. Het idee is om de plannen te gebruiken bij het maken van het nieuwe Energieplan 2040. De gemeenteraad moet dit plan in het voorjaar van 2025 goedkeuren.

Uitnodiging

Eind juni 2023 hebben we 6.000 inwoners uit de gemeente Houten uitgenodigd voor Burgerberaad Energie 2040. De computer had deze mensen willekeurig uit de administratie gehaald. In totaal meldden 305 mensen zich aan. Volgens afspraak met de gemeenteraad zouden 34 mensen uit het buitengebied meedoen. Maar er waren te weinig aanmeldingen. We hebben daarom begin juli 1.750 extra uitnodigingen naar het buitengebied gestuurd.

Trekking

In totaal hebben 360 mensen zich opgegeven. Uit deze groep heeft een extern bureau genaamd Blue Field Agency 150 deelnemers gekozen. Het bureau heeft hierbij gekeken naar de kenmerken van de mensen. Zo krijg je een groep die er ongeveer hetzelfde uitziet als de bevolking van Houten. Blue Field Agency heeft gekeken naar geslacht, leeftijd, woonplaats, opleiding en wonend in een eigen huis of huurhuis.

Extra mensen uit het buitengebied

Het buitengebied is belangrijk voor bijvoorbeeld windmolens en zonneparken. De gemeenteraad vond het belangrijk om hun stem goed te horen. Daarom heeft de gemeenteraad besloten om in het beraad van 150 deelnemers 34 uit het buitengebied op te nemen. Dat is 22,6%. Van de deelnemers van het burgerberaad kwam 21-22% uit het buitengebied.

De praktijk

De meeste deelnemers hebben zich eind juni en begin juli 2023 opgegeven. De definitieve keuze was in augustus. Helaas hebben 29 mensen zich toen alsnog teruggetrokken. We hebben geprobeerd ze te vervangen door deelnemers met ongeveer dezelfde kenmerken. Dat is bij achttien mensen gelukt. Voor elf mensen hadden we geen goede vervangers. Daardoor werd de groep kleiner. Het aantal ging van 150 naar 139 deelnemers. Op de eerste dag kwamen 21 deelnemers, om diverse persoonlijke redenen, niet naar Expo Houten. Daarmee startte Burgerberaad Energie 2040 met 108 deelnemers.

Samenstelling van de groep weinig veranderd

In de tabel staat het aantal mensen per dag en de verdeling over de kenmerken. Doel was dat de verdeling van het burgerberaad en van alle inwoners van gemeente Houten hetzelfde zou zijn. Voor opleiding is dat niet helemaal gelukt. Voor alle andere kenmerken is dat wel goed gelukt.

Tussen de eerste en de derde dag van het burgerberaad zijn acht mannen en zes vrouwen gestopt. We weten niet waarom. Bij de mensen die stopten zaten meer jongeren. De gemiddelde leeftijd van de groep is daardoor iets gestegen. Over het algemeen is het aantal deelnemers een goede verdeling van de samenleving geweest.

De deelnemers die de adviezen hebben uitgewerkt, hebben zichzelf aangemeld. Deze groep had naar verhouding iets te weinig jongeren. Het buitengebied was zeer goed vertegenwoordigd. Kijk je naar de andere kenmerken, dan is het een prima vertegenwoordiging van de inwoners van Houten.

Voorstel 1: Zon boven fruitteelt (agrivoltaics)

Agrivoltaics zijn doorzichtige zonnepanelen. Agrivoltaics hangen als beschermend afdakje boven voedselplanten zoals fruit. Hierdoor wek je stroom op en verbouw je fruit op dezelfde plek.

Advies aan gemeente Houten:

• Streef naar agrivoltaics op 75% van de teelt van zacht fruit en 40% van hard fruit.
• Pas regels aan waardoor agrivoltaics mogelijk zijn.
• Maak fruittelers enthousiast voor agrivoltaics.
• Werk bij de ontwikkeling samen met betrokken partijen.

Situatie 2024

Ongeveer 1.000 hectare landbouwgrond in de gemeente Houten is in gebruik voor tuinbouw. Op verschillende plaatsen doet men onderzoek naar de teelt van fruit onder zonnepanelen. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Gebruik van agrivoltaics past niet binnen de regels van gemeente Houten en provincie Utrecht.

Doelen

• 75% van de teelt van zacht fruit met agrivoltaics in Houten
• 40% van de teelt van hardfruit met agrivoltaics in Houten
• Groene stroom voor inwoners van Houten

Uitwerking

Gemeente Houten gaat agrivoltaics stimuleren door onderzoek te doen en reclame te maken. Ze richt zich op fruittelers en ontwikkelaars van zonneparken. Gemeente Houten werkt bij dit project samen met:

• Wageningen Universiteit en Research (WUR)
• Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO)
• Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO)

Wat gaan we doen?

1. Onderzoek naar de mogelijkheden van agrivoltaics bij fruitteelt in Houten. Gemeente Houten werkt daarbij samen met LTO, NFO, fruittelers en de WUR. Het onderzoek start eerste helft 2025.
2. Gemeente Houten onderzoekt samen met de provincie hoe ze de regels kunnen veranderen. Dat is nodig om zonnepanelen boven teelt van fruit te plaatsen.
3. Gemeente Houten brengt partijen bij elkaar om zonnepanelen boven fruitteelt te bouwen. De partijen zijn: eigenaren van landbouwgrond, fruittelers, NFO, LTO, WUR, ontwikkelaars van zonneparken en inwoners van Houten. Agrivoltaics kan betaalbare groene stroom voor inwoners van Houten opleveren.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten, LTO, NFO, WUR, fruittelers, ontwikkelaars van zonneparken en eigenaren van landbouwgrond.

Voorstel 2: Energie opslaan

Advies aan gemeente Houten

• Zorg dat we energie in Houten een paar dagen kunnen opslaan, bijvoorbeeld in batterijen.
• Zorg ook dat we veel energie voor een langere tijd, tot wel een half jaar, kunnen opslaan. Dat kan bijvoorbeeld met waterstof of warmte.

Situatie 2024

In Houten zijn een paar plekken waar we stroom een paar dagen opslaan. In Houten zijn geen plekken waar we energie voor buurten of wijken langere tijd opslaan (zomer-winteropslag).

Doel

Zorgen dat er altijd groene stroom beschikbaar is. Ook als er geen groene stroom wordt gemaakt, bijvoorbeeld als er geen zon of wind is. Door groene stroom op te slaan, kunnen we de verschillen in het weer en de seizoenen opvangen.

Uitwerking

We maken plekken voor het opslaan van energie voor een paar dagen tot een week. We kijken naar accu’s van zout en lithiumbatterijen. Die kunnen in auto’s, huizen, gebouwen en accuhuisjes in wijken zitten.

Voor het langer opslaan van energie kijken we naar waterstof en opslaan van warmte. We gaan onderzoeken of we in Houten, als we teveel groene stroom hebben, waterstof kunnen maken. Waterstof slaan we dan op om later te gebruiken voor verwarming of als brandstof voor auto’s.

Ook gaan we onderzoeken of we warmte kunnen opslaan in water, bijvoorbeeld in de Rietplas.

Wat gaan we doen?

Gemeente Houten maakt binnen twee jaar een plan voor het kort opslaan van energie in accu’s en batterijen.

Hierbij moeten we letten op:

1. de verschillende soorten huizen, zoals monumentale panden en appartementen;
2. wat er mogelijk is voor losse woningen, maar ook voor buurten en wijken. In buurten en wijken kunnen inwoners samen een coöperatie voor het opslaan van energie oprichten;
3. het verschil in de mogelijkheden in het buitengebied en de wijken binnen de Rondweg. We zoeken naar de beste oplossingen voor elke plek.

Belangrijke punten:

1. Kies voor batterijen die niet slecht zijn voor mens en milieu. Denk aan: NMC (batterij met nikkel, mangaan en kobalt), LFP (lithiumaccu) en zoutwateraccu.
2. Onderzoek hoe accu’s van elektrische auto’s als batterij voor thuis kunnen werken. Bedenk hoe dat ook kan voor inwoners zonder eigen oprit.
3. Kijk of we energie kunnen opslaan in wijken, bijvoorbeeld met een accu voor een hele wijk. Als de regels dat niet toestaan, dan moeten we de regels veranderen.
4. Zorg ervoor dat mensen niet extra hoeven te betalen voor stroom die ze zelf hebben gemaakt, bijvoorbeeld met een accu voor de hele wijk.

Gemeente Houten maakt binnen twee jaar een plan voor het lang opslaan van energie.

1. Onderzoek hoe we waterstof kunnen gebruiken om groene stroom op te slaan. In 2030 begint de waterstofeconomie echt. We willen daar dan klaar voor zijn.
2. Maak de bouw van waterstoffabrieken mogelijk in bestemmingsplannen. Dit kan bijvoorbeeld in het buitengebied bij zonneparken.
3. Pas de regels aan waardoor de bouw van waterstoffabriekjes mogelijk wordt.
4. Geef toestemming voor het opslaan en maken van waterstof op bedrijventerreinen.
5. Laat het gasnetwerk bestaan en leg dat ook aan in nieuwe wijken. Dit netwerk kunnen we gebruiken voor waterstof.

Gemeente Houten onderzoekt op korte termijn alle manieren waarop we energie kunnen opslaan.

1. Het onderzoek kijkt naar batterijen, warmte, waterstof, warmtenetten, zwaartekracht en het opslaan in water, bodem en zout.
2. Hou de ontwikkeling van nieuwe mogelijkheden in de gaten.
3. Pas de plannen aan als er betere oplossingen komen.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten in samenwerking met energiecoöperaties, initiatiefnemers, buurt- en wijkgroepen.

Voorstel 3: Helft van de stroom uit zonnepanelen

Advies aan gemeente Houten

• Maak in 2040 minstens de helft van de stroom die we gebruiken met zonnepanelen.

Situatie 2024

• Op 25% van de daken in Houten liggen nu zonnepanelen (huizen en bedrijven).
• Drie bestaande en drie geplande parken (totaal 100 ha) leveren straks 10% van de energie die we in Houten gebruiken.

Doelen

• Houten maakt in 2040 minstens 50% van de energie die we gebruiken met zonnepanelen.
• In 2030 is dat als tussenstap 35%.

Uitwerking

1. We leggen zonnepanelen op alle daken in Houten die daar geschikt voor zijn. Zo maken we 25% van de stroom die we in Houten nodig hebben.
2. We voeren voorstel 1 uit (agrivoltaics).
3. We leggen zonnepanelen op openbare bouwwerken, zoals:
   • geluidsschuttingen;
   • stationswanden;
   • parkeergarages;
   • in fietspaden;
   • muren van openbare gebouwen.

Wat gaan we doen?

De gemeente brengt alle mogelijkheden voor opwekken van stroom en warmte uit zon in beeld.

Punten om op te letten:

• Denk bij het kiezen van zonnepanelen aan het milieu en aan mensenrechten.
• Gebruik van PVT-panelen. PVT-panelen maken stroom en warm water. Dit warme water kun je gebruiken voor verwarming en heet water. In de wijk de Hagen testen we deze al.
• Zorg voor genoeg plekken om stroom op te slaan. Zie voorstel 2.
• Breng risico’s, veiligheid en kosten van de verschillende mogelijkheden in beeld. Dan kan daar rekening mee gehouden worden.
• Vraag hulp van Wageningen Universiteit en Research of de Technische Universiteit Delft om de nieuwste mogelijkheden te onderzoeken.

De gemeente helpt inwoners en bedrijven om zonnepanelen te plaatsen. Dit doen we door:

• te onderzoeken wie in Houten zonnepanelen wil plaatsen: inwoners, bedrijven, organisaties, wijk- en buurtgroepen, mensen die zelf een initiatief starten;
• informatie te geven over de voordelen en nadelen van zonne-energie. Zie ook voorstel 4 en 7;
• subsidies aan te bieden;
• nieuwe regels te maken voor monumenten. Zie ook voorstel 8;
• zonnepanelen te plaatsen op alle gebouwen van de gemeente;
• het makkelijk te maken voor inwoners, bedrijven, scholen, zorginstellingen, VvE’s en woningcorporaties om kennis en informatie met elkaar te delen. Zie ook voorstel 7.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten in samenwerking met experts, eigenaren van gebouwen, energiecoöperaties, buurt- en wijkinitiatieven.

Voorstel 4: Woningen naar Energielabel A

Advies aan gemeente Houten

• Zorg dat alle huizen en gebouwen die opgeleverd zijn en worden vanaf 2023 energielabel A hebben.
• Zorg dat in 2040 minstens 90% van oudere gebouwen en huizen energielabel A heeft.
• Doe dat door het ontwikkelen van beleid en regels en het organiseren van acties.

Situatie 2024

In Houten heeft bijna 60% van de woningen energielabel B of lager. Er zijn verschillende redenen waardoor eigenaren hun huis niet verduurzamen. Hoe moet je het aanpakken? Waar moet je mee beginnen? Wat kost het? Kan ik subsidie krijgen? Heeft het wel zin? Dit zijn voorbeelden van vragen waardoor eigenaren niet aan de slag gaan. Kennis en informatie is moeilijk te krijgen. Ook maken regels van de gemeente, provincie en Rijk het duurzamer maken van een huis of gebouw lastig.

Doel

In 2040 heeft meer dan 90% van de woningen in de gemeente Houten energielabel A of beter.

Uitwerking

Nieuwbouw moet volgens de regels in Houten energielabel A++ hebben. De gemeente controleert dit als de bouwer een vergunning aanvraagt. Gemeente Houten gaat eigenaren informeren over het energielabel van hun huis of gebouw en hoe ze het energiezuiniger kunnen maken. Bijvoorbeeld door het isoleren van daken, muren, beter glas, een warmtepomp, zonnepanelen of een zonneboiler.

De gemeente organiseert activiteiten om samen huizen en gebouwen naar energielabel A te brengen. Want samen werken aan een doel geeft meer enthousiasme.

Voor monumentale gebouwen is het energielabel A onhaalbaar. De gemeente geeft eigenaren via het energieloket informatie over mogelijkheden die er wél zijn.

Wat gaan we doen?

• Gemeente Houten gaat eigenaren van huizen en gebouwen informeren, aanmoedigen en helpen.
• Gemeente organiseert een campagne over verbeteren van het energielabel van je huis of gebouw. De gemeente doet dit elk jaar en de boodschap wordt elk jaar sterker.
• Gemeente Houten zorgt dat informatie over kosten, subsidie, aanpak en hulp makkelijk te vinden zijn.
• Gemeente Houten moedigt het gebruik van duurzame materialen aan, zoals:
  • vernieuwende materialen;
  • materialen die telkens weer opnieuw te gebruiken zijn;
  • sloopmaterialen, zoals bakstenen, hout of beton.

De gemeente geeft korting op bouwmaterialen die energie besparen.

• Gemeente Houten wijzigt de regels die het duurzaam maken van een huis of gebouw in de weg staan.

Zie ook voorstel 8.

Stappenplan

Elk jaar benadert de gemeente elke eigenaar van een huis of een gebouw.

2024

De gemeente informeert elke eigenaar wat het energielabel van het pand is, legt uit wat energielabel A voor de eigenaar oplevert en maakt duidelijk dat 2030 energielabel A het doel is.

2025

Gemeente informeert elke eigenaar wat het energielabel van het pand nu is. Ook maakt ze duidelijk wat nodig is om label A te halen.

2026

Gemeente informeert elke eigenaar opnieuw en biedt hulp aan om het pand label A te maken.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten, energieambassadeur, FIXbrigade en eigenaren van woningen en gebouwen.

Toelichting 

Energielabel

Een energielabel laat zien hoeveel energie een gebouw gebruikt. Dat gebeurt met kleuren en letters. Het groene energielabel A betekent weinig energiegebruik. Het rode energielabel G betekent veel energiegebruik. Het label helpt mensen om te zien hoe zuinig een gebouw is met energie.

Energieambassadeurs

Bewoners uit Houten die andere bewoners helpen met energie besparen.

FIXbrigade

FIXbrigade helpt inwoners met een laag inkomen en een minder goed geïsoleerd huis om energie te besparen.

Voorstel 5: Vermindering van lichtvervuiling

Advies aan gemeente Houten

• Zorg dat er in Houten minder verlichting onnodig brandt en bespaar zo energie.
• Stel hiervoor regels op en zorg dat iedereen zich aan die regels houdt.
• Pas het branden van de straatverlichting aan.

Situatie 2024

In Houten brandt in veel kantoren en winkels onnodig veel licht. Of er brandt licht op tijden dat het niet nodig is. Lichtreclames branden vaak dag en nacht. Overdag heeft dat vaak geen zin en in de nacht kijkt niemand ernaar. Straatverlichting brandt voor 100%, ook als er geen activiteiten zijn.

Doel

Houten bespaart stroom door de verlichting aan te passen aan wat echt nodig is en waarvoor het wordt gebruikt. Hierdoor is er minder lichtvervuiling. Dat bespaart energie en is beter voor planten en dieren.

Uitwerking

Bedrijven wijzen we op de gevolgen van lichtvervuiling. Gemeente Houten onderzoekt of vanuit de milieuwetgeving hierop te handhaven is. Ze onderzoekt de mogelijkheid hierover zelf regels op te stellen. In de omgevingsvisie neemt de gemeente regels over lichtreclame op.

De lichtsterkte van de lantaarnpalen stelt de gemeente af op de verkeersdrukte (auto’s, fietsers en voetgangers). Daarna onderzoekt de gemeente de invloed van wisselende lichtsterkte op het gevoel van veiligheid en echte veiligheid.

Wat gaan we doen?

• Gemeente Houten stuurt bedrijven een bericht over het onnodig branden van verlichting.

De gemeente biedt bedrijven de mogelijkheid om samen te bekijken of er op bepaalde tijden minder licht kan branden.

• Gemeente Houten onderzoekt of ze met de regels van nu kan optreden tegen lichtvervuiling.

Als dat niet kan, bekijkt de gemeente of ze hiervoor regels kan maken.

• Gemeente Houten zet regels over lichtreclame en lichtvervuiling in de omgevingsvisie.
• Gemeente Houten onderzoekt of ze straatverlichting dynamisch kan maken.

De gemeente gaat onderzoeken of lichtsterkte van de straatverlichting zich automatisch kan aanpassen aan de drukte. Als het technisch mogelijk is, onderzoekt de gemeente de gevolgen. Op basis daarvan besluit de gemeente of ze de straatverlichting dynamisch maakt.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten.

Voorstel 6: Communicatie en verandering van gedrag

Combinatie van twee adviezen

Burgerberaad Energie 2040 heeft twee adviezen goedgekeurd: Campagne Energieneutraal 2040 en Communicatie naar verschillende doelgroepen. Deze adviezen passen goed bij elkaar. De werkgroep heeft uitgewerkt, heeft één voorstel gemaakt voor deze adviezen. Het voorstel heet Communicatie en verandering van gedrag.

Advies aan gemeente Houten

• Organiseer een langdurige campagne die de voordelen en mogelijkheden van milieuvriendelijk gedrag laat zien. Dat moedigt het veranderen van gedrag aan. En helpt om keuzes te maken die goed zijn voor het klimaat.
• Laat de campagne bestaan uit verschillende delen die gericht zijn op verschillende groepen inwoners, zoals jongeren, huurders, huizenbezitters, ouders van gezinnen en senioren.

Situatie 2024

Onze manier van leven heeft in de toekomst ernstige gevolgen voor onze omgeving. Niet iedereen weet dat of denkt erover na. Sommige mensen willen hun gedrag wel veranderen, maar weten niet hoe. Anderen doen of er niets aan de hand is of kiezen voor hun eigen belangen. Als we beter nadenken over onze keuzes, kunnen we veel energie besparen.

Doel

Inwoners begrijpen waarom het belangrijk is dat Houten energieneutraal wordt. Hierdoor raken meer mensen betrokken bij de overgang naar schone energie. Inwoners weten welke invloed het eigen gedrag heeft op het energieverbruik. En ze dragen er op hun eigen manier en binnen hun financiële mogelijkheden actief aan bij.

Uitwerking

Informatie is belangrijk om goede keuzes te kunnen maken. De gemeente en andere organisaties maken een campagne, waarin ze:

• inwoners aanmoedigen om na te denken over de gevolgen van hun gedrag;
• inwoners aanmoedigen om na te denken over eigen keuzes;
• tips geven over hoe je duurzamer kunt leven.

Wat gaan we doen?

De gemeente start een langdurige campagne over energiebewust gedrag.

De thema’s zijn:

• Energie besparen
• Energie opwekken
• Energie opslaan

Aangepast aan doelgroepen

De campagne is gericht op verschillende groepen mensen. Voor elke groep is er een speciale campagne. De campagnes verschillen in aanpak, inhoud, interactie en media (communicatiemiddelen).

De doelgroepen en thema’s zijn:

• Huurders – energie besparen: isoleren en zuinige apparaten
• Huiseigenaren en particuliere verhuurders – energie opwekken en besparen
• Bedrijven – energie besparen, opwekken en opslaan
• Initiatieven – energie besparen, opwekken en opslaan
• Onderwijs – keuzes maken die goed zijn voor het milieu

Het onderwijs is een speciale doelgroep. Als jongeren keuzes maken die goed zijn voor het milieu, dan heeft dat veel invloed op de toekomst. Jongeren staan meer open voor nieuwe ideeën. Via jongeren komen informatie en ideeën bij ouders en grootouders terecht.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten, EnergieRijk Houten, !mpact Houten, Energietafel, Duurzaam Eiland, energieambassadeurs, Buitenwijs, NME Houten en Stedin.

Voorstel 7: Toegankelijk maken van informatie

Advies aan gemeente Houten

• Maak een loket waar je informatie en kennis kunt vinden over de overgang naar schone energie. Hier kunnen bewoners, bedrijven en leveranciers elkaar ontmoeten.
• Koppel het loket aan het advies over communicatie en gedragsverandering (voorstel 6).
• Hou het loket actief tot 2040.

Situatie 2024

Op veel plaatsen is informatie te vinden over allerlei onderwerpen die te maken hebben met de energietransitie. Er is een fysiek Energieloket (van EnergieRijk Houten) en een digitaal regionaal energieloket (www.jouwhuisslimmer.nl). Daarnaast zijn er andere bronnen voor info en/of hulp zoals Duurzaam Houten, EnergieRijk Houten, Duurzaam Eiland, FIXbrigade en energieambassadeurs.

Er is een groot aanbod. Toch is het een zoektocht om uit te vinden wat je zelf kunt doen voor de energietransitie.

Doel

• Ondersteuning van inwoners en bedrijven in hun zoektocht naar het verduurzamen van hun woning/gebouw of bedrijf.
•  Advisering over de mogelijkheden van opslaan, opwekken en besparen.

Uitwerking

De gemeente maakt samen met andere organisaties een informatiepunt. Het informatiepunt geeft bezoekers duidelijke informatie. Ze weten wat ze kunnen doen en wat het oplevert. Ze krijgen informatie over de kosten en mogelijke subsidie. Hoe de maatregelen werken en wie die kunnen uitvoeren. De bezoeker krijgt dus advies op maat.

Het informatiepunt is een ontmoetingsplaats voor de gemeente en inwoners, bedrijven en organisaties die werken aan de energietransitie.

Wat gaan we doen?

• Gemeente Houten onderzoekt samen met inwoners de manier waarop de gemeente en andere organisaties momenteel informatie aanbieden over opwekken, besparen en warmte.
• Samen maken ze een plan voor het nieuwe informatieloket.
• Het loket:
  • helpt de burgers met het vinden van de juiste adviseur voor hun vraagstuk. Zij krijgen op maat advies op wat voor hun situatie van toepassing is;
  • brengt subsidiepotjes onder de aandacht;
  • biedt informatie over wat je zelf kunt doen. Praktische informatie voor verschillende doelgroepen en naar draagkracht;
  • maakt bekend hoever Houten is met energieneutraal worden. Het stimuleert inwoners en bedrijven mee te blijven doen;
  • adviseert scholen over lessen en activiteiten.
• Gemeente Houten richt samen met partners het loket in en financiert inrichting en personeel.
• Het loket bestaat uit een fysieke plek en webpagina’s. Het loket is actief via social media.
• Het loket blijft tot 2040 actief.
• Zet het loket ook in voor voorstel 4.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten, EnergieRijk Houten, Duurzaam Eiland, !mpact Houten, FIXbrigade, energieambassadeurs, Stedin, marktpartijen en bedrijven op het gebied van opwekken van stroom, warmte en besparen.

Voorstel 8: Wet- en regelgeving

Advies aan gemeente Houten

Onderzoek samen met experts en ervaringsdeskundigen welke wetten en regels het moeilijk maken om in 2040 energieneutraal te zijn. Pas de regels van de gemeente aan die de overgang naar duurzame energie in de weg staan. Praat met andere overheden over hun regels die de overgang naar duurzame energie kunnen vertragen.

Situatie 2024

Soms zorgen wetten en regels ervoor dat het moeilijk is om over te stappen op schone energie. Voorbeelden van situaties die moeilijk zijn vanwege regels:

• Het gebruiken van zonnepanelen in de fruitteelt
• Het verbouwen en duurzamer maken van (gemeentelijke) monumenten
• Het oprichten van groepen die samen willen werken aan het opslaan van energie
• Het plaatsen van oplaadpunten voor elektrische auto’s bij woningen zonder eigen oprit

Doel

Problemen door wetten en regels bij de overgang naar schone energie (energietransitie) zijn opgelost.

Uitwerking

Gemeente Houten kijkt eerst welke regels het moeilijk maken om energieneutraal te worden. Ze vraagt organisaties en inwoners om hun ervaringen te delen als ze problemen hebben met deze regels. Daarna kijkt de gemeente hoe deze regels en wetten het vinden van oplossingen in de weg staan. De gemeente zal de lokale regels aanpassen. Ze zal ook andere overheden laten weten welke problemen er zijn met hun regels. Dat doet ze wanneer provincies en de rijksoverheid nieuwe afspraken maken om samen te werken.

Wat gaan we doen?

• Gemeente Houten onderzoekt welke regels en wetten het moeilijk maken om energieneutraal te worden. Het gaat om regels bij de gemeente, de provincie en de landelijke overheid.

De gemeente gaat hierbij samenwerken met andere gemeenten. De gemeente betrekt ook inwoners en organisaties bij het onderzoek die problemen hebben ondervonden door de regels.

• Gemeente Houten past lokale regels aan die de overgang naar schone energie in de weg staan.

De gemeente bekijkt haar eigen regels kritisch. Als er regels zijn die de overgang naar schone energie vertragen of tegenhouden, probeert de gemeente ze aan te passen. Ze werkt samen met deskundigen en andere gemeenten. De gemeente bespreekt de voorstellen met inwoners en organisaties die problemen hebben met de regels.

• Gemeente Houten praat met andere overheden over regels die het moeilijk maken om energieneutraal te worden.

De gemeente doet dit samen met andere gemeenten en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Dit doen ze vlak voor en vlak na de verkiezingen (landelijk, provinciaal en waterschappen). Op die manier kunnen de gekozen partijen de voorstellen meenemen in de plannen van het nieuwe provinciebestuur, bestuur van het waterschap en de regering.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, ervaringsdeskundigen, andere gemeenten, lobbygroepen, juristen en woordvoerders in de Provinciale Staten en de Tweede Kamer.

Toelichting

Lobbygroep

Een groep mensen die bij de overheid probeert beslissingen te beïnvloeden. Ze doen dit door met de overheid te praten en hen te overtuigen om bepaalde dingen te doen of juist niet te doen.

Voorstel 9: Onderzoek naar geschikte warmtebronnen

Advies aan gemeente Houten

Zoek uit welke warmtebron het beste past bij elke buurt, straat of wijk. De oplossing moet passen bij de lokale situatie.

Situatie 2024

De meeste woningen en gebouwen in de gemeente Houten verwarmen we met aardgas.

Doel

In 2040 verwarmen we alle woningen en gebouwen zonder uitstoot van CO₂, dus zonder aardgas, aardolie, steenkool en hout. In 2040 is heel Houten overgestapt op duurzame warmtebronnen.

Uitwerking

Gemeente Houten bekijkt de situatie rond warmte in de gemeente en let daarbij op verschillende dingen, zoals:

• wanneer de huizen en gebouwen gebouwd zijn;
• hoe energiezuinig ze (gemaakt) zijn;
• waar ruimte is voor aanpassingen;
• wat inwoners en gebruikers al hebben gedaan om minder energie te gebruiken en wat ze nog kunnen doen;
• wat het kost om over te stappen op duurzame warmtebronnen.

De gemeente en de inwoners gebruiken deze informatie, samen met deskundigen, om wijkplannen te maken om over te stappen op duurzame warmte. Ze beginnen met wijken die redelijk eenvoudig veel resultaat opleveren, zodat mensen enthousiast worden. Maar ze denken ook na over duurzame warmte in moeilijkere gebouwen, zoals huizen met de lage energielabels D, E, F en G en gebouwen en woningen in het buitengebied.

Wat gaan we doen?

• Gemeente Houten bekijkt welke duurzame warmtebronnen mogelijk zijn in de gemeente.

Dit zijn duurzame warmtebronnen voor huizen en gebouwen:

• Aquathermie. Hierbij wordt warmte gebruikt uit waterbronnen, zoals meren, rivieren, afvalwater, rioolwater en drinkwater.
• Geothermie. Warmte wordt gewonnen uit diepe aardlagen, meer dan 500 meter onder de grond.
• Bodemenergie. Warmte (en koude) uit de grond tot 500 meter diep.
• Restwarmte. Warmte die overblijft in de industrie kan worden hergebruikt.
• Biogas uit lokale reststromen. Gas wordt gemaakt uit organisch afval.
• Biomassacentrales. Stroom wordt opgewekt uit organisch afval.
• Zonthermie. Speciale panelen halen warmte uit zonlicht. Door die warmte op te slaan kan het systeem het hele jaar warmte leveren.
• All-electric warmtepomp. Een apparaat dat het huis verwarmt en warm tapwater maakt. De warmtepomp werkt op stroom en haalt de warmte uit de lucht, water of de grond.
• Waterstof voor opslag en brandstof.
  • Gemeente Houten communiceert over de mogelijke bronnen voor elke wijk, buurt of straat.
  • Gemeente Houten berekent de kosten per oplossing voor iedere wijk, buurt of straat.
  • Gemeente Houten bepaalt welke oplossing het beste uit het onderzoek komt.
  • Gemeente Houten bespreekt de oplossing met bewoners en gebruikers van gebouwen in het gebied.

Ze bespreekt verschillende onderwerpen, zoals wat de oplossing is, andere mogelijkheden, kosten, besparingen, de voordelen en de nadelen. Bewoners en gebruikers van gebouwen kunnen meedenken over welke oplossing het beste is voor hun buurt. Ze kiezen zelf of ze meedoen of op een andere manier stoppen met het gebruik van gas.

• Gemeente Houten bepaalt de volgorde waarin de gebieden, wijken of straten worden aangepakt.
• Bewoners die samen het initiatief nemen voor een oplossing, kunnen deze oplossing in overleg met de gemeente uitvoeren.

Gemeente en de bewoners bekijken dan samen of de oplossing te combineren is met plannen van de gemeente.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten, adviesbureaus en andere partijen. Commerciële partijen bezitten maximaal 49% van een project.

Voorstel 10: Blijvende betrokkenheid (monitoring)

Advies aan gemeente Houten

Organiseer een goede, vaste samenwerking tussen de gemeente en Burgerberaad Energie 2040.

Situatie 2024

Gemeente Houten heeft Burgerberaad Energie 2040 gestart om adviezen te krijgen over hoe Houten in 2040 energieneutraal kan worden. Met het burgerberaad heeft de gemeente de betrokkenheid van een grote groep inwoners geactiveerd.

Doel

Blijvende betrokkenheid (voet tussen de deur) van het burgerberaad bij de ambitie energieneutraal 2040 en de routekaart. Daarvoor willen we een goede, blijvende samenwerking tussen de gemeente en het burgerberaad verder vormgeven en versterken.

Uitwerking

• Monitoring van de doelstelling en uitvoering van de routekaart met het gemeentelijke team Duurzaamheid.
• Periodiek overleg tussen wethouder(s) duurzaamheid en het burgerberaad over de voortgang.
• Wethouder(s) en het burgerberaad doen verslag aan de gemeenteraad en leggen eventuele knelpunten voor aan de gemeenteraad.
• De rol van de monitoringgroep eindigt als Houten energieneutraal is.

Wat gaan we doen?

Team Duurzaamheid maakt elk jaar een rapport over hoe het staat met de uitvoering van adviezen en de energietransitie.

Het rapport stuurt de gemeente naar alle deelnemers die gestemd hebben over de adviezen. Over het rapport organiseert de gemeente een informatiebijeenkomst. De gemeente nodigt alle deelnemers van het burgerberaad uit voor die bijeenkomst. Daar lichten medewerkers van team Duurzaamheid het rapport toe.

• Elke twee jaar spreekt een afvaardiging van het burgerberaad (monitoringgroep) met de wethouder(s) duurzaamheid.

Het overleg vindt plaats in jaar 1 en jaar 3 van een bestuursperiode. Tijdens dit overleg bekijkt de monitoringgroep:

• de kwaliteit van de uitvoering van de adviezen;
• de voortgang van de activiteiten uit de routekaart;
• nieuwe duurzaamheidsontwikkelingen. De monitoringgroep adviseert of daarover de mening van inwoners nodig is.

• Opstellen verslag van overleg wethouder en delegatie burgerberaad.

Van het overleg maakt een medewerker van de gemeente een schriftelijk, gezamenlijk verslag. De wethouder(s) stuurt (sturen) het verslag naar de gemeenteraad. Als de gemeenteraad of de afvaardiging van het beraad problemen vaststellen, organiseert (organiseren) de wethouder(s) een gesprek tussen de gemeenteraad en de afvaardiging van het burgerberaad.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten en Monitoringgroep Burgerberaad Energie 2040. Deze afvaardiging van het burgerberaad bestaat uit tien personen. Deelnemers zitten minimaal twee jaar en maximaal zes jaar in de afvaardiging. De deelnemers van Burgerberaad Energie 2040 kiezen de eerste afvaardiging. Alle deelnemers van het burgerberaad kunnen zich kandidaat stellen. De stemming vindt plaats tijdens de bijeenkomst waar het burgerberaad de routekaart aan de gemeenteraad geeft. Bij deze verkiezing mag op vijf personen gestemd worden. Als er meer dan twintig kandidaten zijn, dan vindt de verkiezing in twee rondes plaats.

Een oproep voor nieuwe leden voor Monitoringgroep Burgerberaad Energie 2040 plaatst de gemeente op de website en in het Gemeentenieuws. In een gesprek stellen de kandidaten zich voor aan de zittende leden van de monitoringgroep. Zij beslissen in een besloten vergadering welke kandidaten in Monitoringgroep Burgerberaad Energie 2040 komen.

De werkgroep co-creatie heeft de adviezen uitgewerkt. De werkgroep heeft ook een planning gemaakt voor de voorstellen. De planning loopt van 2024 tot 2040. Door de belangrijke momenten in de tijd achter elkaar te zetten ontstaat Routekaart Energieneutraal 2040.

De routekaart geeft een beeld van de stappen waarmee we gaan zorgen dat Houten in 2040 energieneutraal is.

De routekaart komt voort uit de adviezen die het burgerberaad heeft gegeven. Het is daarmee een schets. Uitwerking, invulling en aanvullingen zijn nodig om de route naar energieneutraal compleet te maken.

2024

• Adviezen Burgerberaad Energie 2040
• Start ontwikkeling Wijk Uitvoeringsplan De Polders
• Start onderzoek Zon-boven-Fruit

2025

• Campagne ‘Isolatie’ tot 2027
• Energieplan 2025-2040
• Campagne ‘Lichtvervuiling’

2026

• Onderzoek Energieopslag
• Opening nieuwe Informatieloket over energieneutraal
• Campagne ‘50% uit Zon’ tot 2030
• Eerste solar carport
• Realisatie energiezuinige straatverlichting
• Regels over lichtvervuiling in omgevingsvisie
• Beleidskader Zon-Opwek met daarin Zon-Boven-Fruit
• Oplevering & start uitvoering Wijk Uitvoeringsplan De Polders
• Start Proef Zon-Boven-Fruit
• Lobby aanpassing beperkende regelgeving
• Aangepaste regelgeving t.b.v. energieneutraal

2027

• Beleidskader Opslag van Energie
• Eerste project Energieopslag

2028

• Start volgende wijk(en) van het aardgas af

2030

• 35% van alle energie van zon

2035

• 200 ha Zon-Boven-Fruit
• 90% huizen en gebouwen energielabel A

2040

• Energieopslag voor 75% van de overproductie
• Houten Aardgasvrij
• Houten Energieneutraal

De gemeenteraad heeft op 1 juni 2023 besloten dat het burgerberaad bestaat uit inwoners van Houten van 18 jaar en ouder. Maar de raad is ook benieuwd naar de mening van jongeren. Daarom heeft hij jongeren van 14 tot 18 jaar gevraagd wat ze vinden van de energietransitie. De gemeenteraad heeft ook advies gevraagd aan Jong Houten. Dat is de jongerenadviesraad die advies geeft aan de gemeente over allerlei onderwerpen.

Pizza-avond

In september 2023 hebben 600 jongeren van 15 tot 18 jaar een briefkaart gekregen. Hierop stond een uitnodiging voor een gesprek over de energietransitie. Het gesprek was op 21 september 2023 tijdens een pizza-maaltijd in het gemeentehuis. 25 jongeren hadden zich aangemeld, daarvan zijn er 17 gekomen.

De jongeren vinden het veranderende klimaat een groot probleem. Ze gaven de volgende adviezen:

• Onderneem nu actie tegen de gevolgen van ons gedrag in het verleden. Iedere generatie kan hieraan bijdragen.
• Zorg dat de oudere generatie ziet hoe belangrijk dit probleem is. Geef ouderen informatie en help ze om hun gedrag aan te passen, om de toekomst voor volgende generaties beter te maken.
• Zorg dat er meer zonnepanelen komen op gebouwen, zoals scholen, winkels en kantoren.
• Moedig inwoners aan om te investeren in duurzaamheid. Bijvoorbeeld met betere informatie, subsidies en reclame.
• Zorg voor meer groen in Houten.
• Verbeter de verlichting op fietspaden.

Een samenvatting van de gesprekken staat in de bijlage 3.

Generatie-check

We hebben de jongerenadviesraad van de gemeente gevraagd om de adviezen van het burgerberaad te bekijken met de blik van jongeren. Deze ‘generatie-check’ is begin februari 2024 uitgevoerd.

De jongerenraad heeft het volgende gezegd over de adviezen:

• Advies 2 (Energieopslag) moet voorrang krijgen. Energieopslag is belangrijk omdat het energienet vol zit. Het heeft pas zin om meer stroom op te wekken als we dit kunnen opslaan. Dan is advies 1 (Zonnepanelen boven fruitbomen) nuttig.
• Advies 5 (Woningen naar energielabel A) moet vooral worden gedaan met isolatie. Energielabel A kan ook worden bereikt met zonnepanelen op het dak, maar isolatie is beter:
  • Isolatie verhoogt het comfort in een gebouw
  • Isolatie verlaagt het verbruik van energie
  • Isolatie vermindert de druk op het energienet.
• Advies 11 Monitoren voortgang adviezen: neem jongeren van 16 tot 21 op in de monitoringsgroep. Want de plannen beïnvloeden hun leven en hun leefomgeving.
• Er ontbreken adviezen over duurzaam vervoer, consuminderen en recyclen. Deze moet zeker aan bod komen.

In bijlage 4 staat het volledige advies van de jongerenadviesraad.

Burgerberaad Energie 2040 - Dag 1

• Datum: 16 september 2023
• Locatie: Expo Houten

Programma

Voorzitter: Mariken van Meer

10.00 uur            Welkom

10.15 uur            Wie is Wie? - kennismaking met elkaar

11.15 uur            Pauze

11.30 uur            Wat is Burgerberaad Energie 2040 – Ruud Emous

11.50 uur            De wereld en het klimaat – Helga van Leur

12.20 uur            Lunch

13.20 uur            Houten energie neutraal in 2040

•  Hoever zijn we nu? – Bregje Tettelaar
• Hoe pakken we het aan? – Heleen Groenenberg
•  Hoe nu verder? In gesprek met Helga, Bregje en Heleen

14.30 uur            Hoe komen we tot adviezen en besluiten? – Ruud Emous

15.15 uur            Pauze

15.45 uur            Het ophalen van informatie – keuze voor experts maken

16.45 uur            Sluiting – Napraten met een drankje

Burgerberaad Energie 2040 - Dag 2

• Datum: 30 september 2023
• Locatie: Theater aan de Slinger

Programma

Voorzitter: Mariken van Meer

10.00 uur            Welkom

10.05 uur            Richting geven aan de vraag – Ruud Emous

10.20 uur            Keuze werkplaats middag

10.30 uur            Gesprek met Experts – ronde 1

11.20 uur            Pauze

11.20 uur            Gesprek met Experts – ronde 2

12.20 uur            Gesprek met Experts – ronde 3

13.00 uur            Lunch

14.00 uur            Uitleg middagprogramma – Mariken van Meer

14.15 uur            Werkplaats ronde 1

15.10 uur            Pauze

15.25 uur            Verrijken door te kijken

16.00 uur            Werkplaats ronde 2

16.30 uur            Afsluiting in Theater

16.45 uur            Sluiting – Napraten met een drankje

Burgerberaad Energie 2040 - Dag 3

• Datum: 28 oktober 2023
• Locatie: Arval Houten

Programma

Voorzitter: Mariken van Meer

10.00 uur            Welkom

10.10 uur            Terugblik op dag 2 – Bregje Tettelaar

10.30 uur            Hoe ziet een advies eruit? – Ruud Emous en Jelger Takken

10.45 uur            Vorming adviesgroepen

11.00 uur            Werkplaatsen – ronde 1

• Besparen
• Opwekken van stroom
• Warmte zonder aardgas
• Gedrag, informatie en regelgeving

12.15 uur            Procedure vaststellen adviezen – Ruud Emous

12.30 uur            Lunch

13.30 uur            Werkplaatsen - ronde 2

14.15 uur            Stemronde peiling over de conceptadviezen en suggesties voor verbetering

15.15 uur            Pauze

15.30 uur            Adviezen verbeteren

16.00 uur            Stemmen over definitieve adviezen

16.55 uur            Afsluiting en dankwoord - Wethouder Paul van Ruitenbeek

16.45 uur            Napraten onder het genot van een drankje

Conclusies

• De aanwezige deelnemers waren over het algemeen actief betrokken jongeren. Iedereen deed zelf al van alles om ‘energieneutraal’ bezig te zijn zoals; korter en kouder douchen, lampen zoveel mogelijk uit, vegetarisch eten, opladers uit het stopcontact halen etc.
• De perceptie van jongeren over wat zij kunnen doen verschilt, de ene groep keek meer naar zichzelf, de andere groep keek vooral naar de gemeente en het bedrijfsleven.
  De jongeren verwachten dat er vanuit de gemeente en het bedrijfsleven het volgende gedaan wordt om Houten energieneutraal te maken:
  • Overal zonnepanelen plaatsen waar mogelijk (op bedrijven, scholen, winkelcentra etc.).
  • Het stimuleren van duurzame investeringen voor particulieren doormiddel van reclame, subsidies en informatievoorziening.
  • Het vergroenen van de openbare ruimte van Houten.
  • Nieuwbouwwoningen met een groene tuin opleveren.
  • Fietspaden beter en meer verlichten zodat fietsen veiliger wordt en meer inwoners de fiets pakken.
• Nu worden de consequenties zichtbaar van het gedrag van de afgelopen jaren, hier kan nu op ingespeeld worden. En iedere generatie kan hieraan bijdragen.
• De jongeren vinden het belangrijk om de urgentie van het probleem kenbaar te maken bij de oudere generaties. Om ervoor te zorgen dat zij nu toch echt dingen anders gaan doen, wat een positief effect heeft voor de toekomstige generaties. Hierin moeten ze goed worden geïnformeerd en worden geholpen om stappen te zetten.

Aanbevelingen

• De jongeren willen heel graag mee blijven denken alleen geven ze ook aan dat zij niet alle oplossingen hebben. Het zou goed zijn wanneer er werkgroepen per energieneutraal thema worden opgezet en dan in een mix van jong tot oud, om te komen tot concrete ideeën en oplossingen om Houten energieneutraal te maken.

Conclusies

• De aanwezige deelnemers waren over het algemeen actief betrokken jongeren. Iedereen deed zelf al van alles om ‘energieneutraal’ bezig te zijn zoals; korter en kouder douchen, lampen zoveel mogelijk uit, vegetarisch eten, opladers uit het stopcontact halen etc.
• De perceptie van jongeren over wat zij kunnen doen verschilt, de ene groep keek meer naar zichzelf, de andere groep keek vooral naar de gemeente en het bedrijfsleven.
  De jongeren verwachten dat er vanuit de gemeente en het bedrijfsleven het volgende gedaan wordt om Houten energieneutraal te maken:
  • Overal zonnepanelen plaatsen waar mogelijk (op bedrijven, scholen, winkelcentra etc.).
  • Het stimuleren van duurzame investeringen voor particulieren doormiddel van reclame, subsidies en informatievoorziening.
  • Het vergroenen van de openbare ruimte van Houten.
  • Nieuwbouwwoningen met een groene tuin opleveren.
  • Fietspaden beter en meer verlichten zodat fietsen veiliger wordt en meer inwoners de fiets pakken.
• Nu worden de consequenties zichtbaar van het gedrag van de afgelopen jaren, hier kan nu op ingespeeld worden. En iedere generatie kan hieraan bijdragen.
• De jongeren vinden het belangrijk om de urgentie van het probleem kenbaar te maken bij de oudere generaties. Om ervoor te zorgen dat zij nu toch echt dingen anders gaan doen, wat een positief effect heeft voor de toekomstige generaties. Hierin moeten ze goed worden geïnformeerd en worden geholpen om stappen te zetten.

Aanbevelingen

• De jongeren willen heel graag mee blijven denken alleen geven ze ook aan dat zij niet alle oplossingen hebben. Het zou goed zijn wanneer er werkgroepen per energieneutraal thema worden opgezet en dan in een mix van jong tot oud, om te komen tot concrete ideeën en oplossingen om Houten energieneutraal te maken.

Inzichten groep 1

• Er moet meer vergroend worden bij huizen individueel (de tuinen zijn nu bijna allemaal versteend) en in de openbare ruimte. Meer begeleiding in toegankelijker maken van vergroenen. Ook nieuwbouw opleveren met een groene tuin!
• Werkgroepen per thema opzetten om het concreet uit te werken, jong en oud gemixt!
• Fietsen meer stimuleren door meer verlichte fietspaden om het veiliger te maken.
• Toegankelijker maken van duurzaamheidsopties door informatie, subsidies en reclame.
• Vanuit bedrijven/gemeente overal zonnepanelen plaatsten en duurzaamheid doorvoeren binnen de organisatie.

Inzichten groep 2

• Volkstuinen waarbij een deel van het voedsel naar de voedselbank kan gaan.
• Lantarenpalen met zonne-energie opwekken.
• Energie opslaan in batterijen.
• Biodiversiteit bevorderen (volgen- en insectenhuisjes).
• Beloging voor vergroening bieden.
• Fietspaden toegankelijker en veiliger maken.
• Meer groene daken.
• Zonnepanelen stimuleren.

De organisatie heeft Jong Houten gevraagd de adviezen van Burgerberaad Energie 2040 vanuit de positie van jongeren te bekijken. De hebben bekeken of de adviezen alles omvattend zijn en goed aansluiten op wat Houten nodig heeft. Dit is onze reactie hierop.

Adviezen

Over de geleverde adviezen zijn de volgende opmerkingen aan bod gekomen.

Als eerste moet Advies 2 over de energieopslag hoofdprioriteit zijn. Het energienet zit op dit moment bijna op zijn maximale capaciteit om dan met bijvoorbeeld advies 1 er nog meer van te vragen is niet haalbaar. Daarom is het belangrijk dat we eerst alle energie kunnen opvangen.

Daarnaast bij Advies 5 willen wij een verduidelijking in aanbrengen dat het energielabel A vooral behaald moet worden met isoleren. Dit label kan namelijk ook worden behaald door zonnepanelen op daken te plaatsen. Het is alleen beter als dit gebeurt aan de hand van isolatie omdat dat het comfort vergroot, het energieverbruik naar beneden haalt en de druk op het energienet vermindert.

Als laatste bij Advies 10 het monitoren van de vooruitgang vragen wij of er gekeken kan worden dat in deze groep ook jongeren van 16 tot 21 gerepresenteerd worden. Zij moeten namelijk leven met de plannen die jullie laten doorgaan.

We willen dus vooral meegeven dat er vooral voor moet worden gezorgd dat het energienet meer energie aankan. Dit kan door ons verbruik te verminderen met isoleren of opslagen te maken voor energie. Pas daarna moet er gekeken worden hoe groene energie opgewekt kan worden in Houten.

Extra aandachtspuntjes

Jong Houten miste ook een paar onderdelen in de adviezen die we hieronder bespreken. In de eerste minuten van onze vergadering kwam het al omhoog. Energieneutraal kan zoveel meer betekenen dan waarvoor het burgerberaad nu gekozen heeft. In de perfecte wereld zou alles wat een mens consumeert energieneutraal zijn, terwijl er nu niet verder wordt gekeken dan de primaire vorm van energieverbruik. Zo wordt vervoer er volkomen buiten gehouden en er is nergens een advies waarin wordt aangestuurd minder te gaan consumeren. Dit zouden wij graag nog toevoegen.

Het vervoer in Houten ligt vooral gefocust op fietsen. Binnen de rondweg is hier ook weinig op aan te merken, maar erbuiten wordt het niet gestimuleerd. Deze wegen worden als onveilig gezien onder andere door de slechte belichting. Een voorstel hiervoor is het plaatsen van lichten met sensoren. Zo nemen meer mensen de fiets buiten de rondweg. Soms is het echter niet anders mogelijk dan een auto te nemen en OV binnen de rondweg is onmogelijk, daarom lijkt het ons de beste optie om een deelauto systeem te hebben waarbij het mogelijk is mensen met je te laten meerijden. Zo wordt elke rit het volste benut.

Daarnaast moet de gemeente burgers inlichten over de initiatieven rondom het verminderen van overtollige consumptie. Dit gaat dan ook voor een groot gedeelte over verspilling en het stimuleren van recycling. Om een beetje een beeld te schetsen zijn hier een paar voorbeelden van initiatieven: Too good to go, Houten helpt, tweedehandswinkels, doppen verzamelen voor een blindengeleidehond, CO₂ label op producten/herkomst. Dit zijn allemaal goede initiatieven waarbij als we mee gaan doen er minder nieuw gemaakt moet worden en er op deze manier dus ook minder energie verbruikt wordt. Daarom vragen wij aan de gemeente, willen jullie het makkelijk maken dat mensen deze initiatieven kunnen vinden?

Conclusie

Jong Houten vindt dat het burgerberaad stappen in de goede richting zet, maar het mist nog een paar dingen. Zo wordt er geen rekening gehouden met de huidige problemen rondom het energienet. Waarbij het belangrijk is dat we overtollig energie kunnen opslaan en het liefst minder gaan gebruiken. Ook wordt er nergens genoemd hoe het vervoer in Houten nog energiezuiniger kan worden en ook mist er een gedeelte om minder producten achter te laten op de wereld dan dat we nu doen.

In apart Excel Document

Deel 1

• Adviezen van het burgerberaad waarover de stemmingen hebben plaatsgevonden.
• Datum: 28 oktober 2023

Deel 2

• Originele tekst van de voorstellen van de werkgroep Cocreatie.
• Datum: 15 januari 2024

Advies

Streef naar 100% gebruik van agrivoltaics in de fruitteelt van de gemeente Houten. Maak mogelijk (wet- en regelgeving), stimuleer en promoot het gebruik van agrivoltaics door samenwerking met stakeholders.

Thema

Agrivoltaics (50% zon doorlatende, beschermende, zonnepanelen boven fruitteelt zonder verlies aan tuinbouwgrond en natuur).

Huidige situatie

Op dit moment is grofweg 1000 hectare landbouwgrond in gebruik voor tuinbouw in de gemeente Houten

Doel

Het streven is dat bij 100% van de fruitteelt in de gemeente Houten gebruik wordt gemaakt van agrivoltaics.

Hoe gaan we dat bereiken?

De gemeente Houten gaat in samenwerking met de Universiteit Wageningen (WUR), de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) en de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO), Agrivoltaics promoten bij fruittelers en zonne-energieprojectontwikkelaars in de gemeente Houten.

Wat gaan we doen?

1. Gemeente gaat invloed uitoefenen op de provincie om de wet- en regelgeving aan te passen (vergunningstraject verkorten).
2. De gemeente brengt stakeholders (o.a. landbouwgrondeigenaren, fruittelers, WUR/zonne-energieprojectontwikkelaars en inwoners Houten) samen om financiering rond te krijgen en de inwoners van Houten te laten profiteren van betaalbare groene stroom

Wie voert het uit?

De gemeente, zonne-energieprojectontwikkelaars, landbouwgrondeigenaren en fruittelers

Ons advies is dat de gemeente twee plannen maakt voor energie opslag: een voor korte termijn (24h) en een voor lange termijn (zomer-winter). Neem hierbij de punten mee die we hebben opgeschreven.

Thema

Opslag van energie

Huidige situatie

Zeer beperkte lokale initiatieven. Niet aanwezig eigenlijk (grootschalig).

Doel

• Korte termijn opslag van energie: Opslagcapaciteit voldoende hebben om het verbruik per etmaal te kunnen dekken in de gemeente Houten.
• Lange termijn opslag van energie: Opslagcapaciteit voldoende hebben om het verbruik over het jaar te kunnen dekken.

Hoe gaan we dat bereiken?

Korte termijn opslag: door de inzet van de thuis / gebouw opslag, wijk opslag, opslag op gemeente niveau en met behulp van auto accu’s.

Lange termijn opslag: door omzetting van elektriciteit naar waterstof en de inzet van aquathermie.

Wat gaan we doen?

Gemeente maakt een plan voor de realisatie van korte termijn (24h) opslag van energie. Neem mee:

• Differentieer op (1) verschillende soorten woningen (denk aan monumentale woningen en appartementen), (2) individueel en wijk / gemeente, (3) binnen en buitengebied: wat is de beste optie in welk geval? Meerdere vormen zijn nodig.
• Bij de keuze van opslagsystemen; kies milieu en mensenrechten vriendelijkere batterijproductie.
• Mogelijkheid van auto accu’s gebruiken, om ‘s nachts energie terug te leveren. Ook bij openbare laadpalen.
• De geldstroom van opwek naar batterij en weer terug, bij opslag op wijk / gemeente niveau. Coöperatieve opslag (wat je erin stopt krijg je weer terug).
• Kijk naar de combinatie van technieken: batterijen, warmte, zwaartekracht (gravitricity). Schakel experts in.
• Informatievoorziening, organisatie, vorm. Denk aan een organisatievorm zoals coöperatie.
• Maak regelgeving waardoor mensen makkelijk een coöperatie voor opslag van energie op wijk en gemeente niveau kunnen beginnen.

Gemeente maakt een plan voor de realisatie van lange termijn opslag van energie. Neem mee:

1. Dit plan is zelfs belangrijker dan het korte termijn plan.
2. Bereid je voor op het gebruik van groene waterstof voor opslag/gebruik:

• Ga er vanuit dat rond 2030 de waterstofeconomie van de grond begint te komen
• Maak hier ruimte voor in wetgeving/bestemmingsplan: bijv. in het buitengebied (zoals bij zonneveld De Knoest en De Heul) en op bedrijventerreinen toestemming geven voor waterstof productie en opslag.
• Versnel vergunningstrajecten.
• Leg eventueel (waterstof)gas infrastructuur aan bij nieuwbouw.

Hou de ontwikkelingen op dit gebied in de gaten, en bepaal hoe je gaat inspringen op nieuwe ontwikkelingen. Denk aan: Mogelijkheden in waterstof, warmtenetten, warmte opslag in water/bodem/zout/etc.

Wie voert het uit?

Gemeente

Advies

De opwekking van zonne-energie in Houten vergroten door het plaatsen van zonnepanelen met een ondergrens van 50% van de totale energievraag in 2040.

Thema

Zonnepanelen

Huidige situatie

• 25% van de daken hebben op dit moment zonnepanelen (huizen & bedrijfspanden)
• 6 velden zijn voorzien van een vergunning, omvattend 100 hectare (1gigawat uur per jaar per hectare), die leveren 10% van de benodigde energie
• Houten wekt in 2030 35% van alle benodigde energie op via zonnepanelen

Doel

• Houten wekt in 2040 50% van de totale benodigde energievraag op uit zonnepanelen:
• Zonnepanelen op alle beschikbare daken
• Agrivoltaics: 500 hectare (zie apart advies Agrivoltaics) 
• Openbare ruimtes
• Constructies(zonnepanelen die verwerkt worden in producten v.b. fietspaden)
• Meer zonnepanelen op de daken streven naar 100%, dit levert 25% energieopwekking v/d totale behoefte van Houten  
• Via andere opties: zoveel gebruik maken van de openbare ruimtes en constructie
• Openbare ruimtes v.b.: geluidswanden, schoolpleinen
• Constructie v.b.: fietspaden, stations wanden, zonwering
• Milieubewust produceren/refurbishing/recyclen:

Het gaat om de productie vooraf en het hergebruik van oude materialen van de zonnepanelen

• Inzet van pvt-panelen, in wijk de Hagen loopt een pilot
• Beleid en wetgeving onderzoeken voor zonnepanelen op monumenten
• Over- en ondercapaciteit opslag onderzoeken(zie advies Opslag)

Hoe gaan we dat bereiken?

• Onderzoek hiervoor is nodig, ook betreft veiligheid, deze via de gemeente laten uitvoeren.
• Subsidies beschikbaar stellen
• Informeren, stimuleren via subsidies
• Beleid ontwikkelingen voor monumenten
• Nader onderzoek naar inzet pvt-panelen

Expertise bij diverse organisaties:

• Bedrijven, gemeente-instellingen (scholen, zorginstellingen), bewonersinitiatieven lokaal, huurwoningen, particulieren & VvE en corporaties

Wat gaan we doen?

1. Inventarisatie door de Gemeente van alle bovenstaande opties.
2. Onderzoek bereidwilligheid bij de bedrijven, overheden en overige initiatieven.
3. Innovatie: Samenwerking met o.a. Universiteit Wageningen of Delft

Wie voert het uit?

• Gemeente Houten, die het kan uitbesteden aan externe partners
• Eigenaren van gebouwen
• Energiecorporaties Lokaal
• Buurt initiatieven

Advies

Houten aan de slag met de doelgroepen : samen stappen nemen naar energieneutraal 2040. Dit advies raakt communicatie richting doelgroepen en vergroten van bewustwording

Thema

Advies en ondersteuning

Huidige situatie

• Veel mensen zien door de bomen het bos niet meer.
• Urgentie ontbreekt
• Energieprijzen stijgen, bewoners zetten hun verwarming uit (zitten in de kou)
• Mensen nemen nog te weinig maatregelen om energie te besparen, mede door onbekendheid naar de mogelijkheden van bijvoorbeeld het verkrijgen van subsidies.
• Mensen zijn afwachtend en gaan pas in beweging als het noodzakelijk is.

Doel

De burgers van de gemeente Houten zijn op de hoogte hoe zij met hun energie om kunnen gaan, willen bijdrage aan de energietransitie en kunnen bewuste keuzes maken om het  doel Energie Neutraal 2040 te bereiken.

Hoe gaan we dat bereiken?

De gemeente schept voorwaarden én faciliteert om de doelgroepen te ondersteunen in bewustwording van de energiebehoefte van Houten. Laten we beginnen bij de kinderen, wat zij zijn de toekomst.

Wat gaan we doen?

1. Gemeente stelt middelen beschikbaar om op scholen bewustwording te vergroten, zodat de kinderen (onze toekomst) starten om bewuste keuzes maken in energie neutraal leven. Zodat zij dat mee kunnen nemen voor deze generatie. Hiermee heeft het een olievlekwerking.
2. Samen met de kinderen een Flyer met een voor-en na visualisatie (foto).
   Hoe ziet Houten eruit in 2040 (Groen, windmolens, inclusief – juiste doorsnede van de bewoners van Houten).
3. Gemeente onderzoekt en identificeert welke behoeftes er spelen per doelgroep
4. Gemeente ondersteunt doelgroepen op maat in hun vraagstukken om stappen te nemen richting energieneutraal. 
5. Gemeente brengt relevante partijen en burgers bij elkaar om gezamenlijk doelen te bereiken.

Wie voert het uit?

• Gemeente
• Scholen
• Ministerie van Onderwijs
• Verenigingen
• Bewonersgroepen
• Vrijwilligersorganisatie

Advies

Breng 100% van de nieuwe gebouwen en 90%* van de bestaande gebouwen in de gemeente Houten in 2040 naar energielabel A te brengen. (*afhankelijk van bijzondere gebouwen).

Huidige situatie

Cijfers over verdeling van energielabels en energieverbruik uit 2022 (slides gemeente van sessie 1).

Doel

21% energiebesparing in 2040 door alle gebouwen in gemeente Houten naar energielabel A te brengen.

Hoe gaan we dat bereiken?

1. Inzetten op energiebesparing voor gebouwen (bv. isolatie)
2. Inzetten op energieopwekking voor gebouwen (bv. zonnepanelen)
3. Informatievoorziening, voor-uitzoekwerk en gedragsverandering (zie aparte adviezen).

Wat gaan we doen?

1. Doorlopend monitoren dat 100% van de nieuwbouw voldoet aan energielabel A/BENG-norm.
2. Stel vast wat er voor bestaande gebouwen nodig is om tot energielabel A te komen:
   • Breng het energielabel van alle typen gebouwen in kaart.
   • Inventariseer welke specifieke maatregelen per type gebouw nodig zijn en publiceer dit.
   • Maak een routekaart op basis van diverse criteria.
   • Schrijf eigenaren aan. Bepaal welke uitzonderingen niet meegenomen worden.
   • Leg de uitvoer neer bij de betreffende partijen (dit kun jij doen aan jouw gebouw).
3. Maak een plan/ biedt meer ruimte voor verduurzaming van monumentale en bijzondere gebouwen. Betrek hierbij specialisten en eigenaren van deze panden voor advies.
4. Stel elke 5 jaar het energielabel opnieuw vast en schrijf B-G label opnieuw aan.
5. Verduurzaam bestaande woningen door bewoners te ondersteunen (zie uitwerking verderop).
6. Stimuleer woningcoöperaties om huurwoningen te verduurzamen (zie uitwerking verderop).
7. Geef het goede voorbeeld door gemeentegebouwen zsm te verduurzamen (uiterlijk 2030).
8. Verduurzaam alle scholen en sportfaciliteiten voor 2035.
9. Voeg extra eisen toe aan het bouwbesluiten.
10. Zoek de grenzen op qua (landelijke) wet- en regelgeving.

Wie voert het uit?

• Gemeente
• Woningcoöperaties
• Pandeigenaar

Advies

Huiseigenaren bewust maken, activeren, stimuleren en helpen met isoleren, met op maat gesneden communicatie en advies voor het type huis waar je in woont

Thema

Isolatie

Huidige situatie

We weten niks over bewustzijn t.a.v. isolatie. We weten wel: 21.217 woningen, 68% koop, 24% corporatie, 8% huur overig, verdeling energielabels volgens alle cijfers.nl: 37% A, 22%B, 30%C, ca 10% D-G

Doel

Huiseigenaren activeren om te isoleren zodat Houten zijn doel, energieneutraal in 2040, mede hierdoor kan halen. Toewerken naar een zo hoog mogelijk energielabel voor alle woningen.

Hoe gaan we dat bereiken?

• Persoonlijke benadering
• communicatie richten op bewustwording van het belang van isolatie
• onafhankelijk isolatie-advies, door gemeente betaald of evt. kleine bijdrage door bewoner
• aanbieden collectieve inkoop
• stimuleren buurtinitiatieven
• toegankelijk loket voor alle vragen
• eventueel subsidie voor lagere inkomens
• per wijk / per buurt met gelijksoortige woningen
• starten bij woningen met het laagste energielabel, rekening houdend met planning van warmtetransitie
• stimuleren soepeler beleid van de gemeente/Monumentenzorg ten aanzien van isoleren van monumentale panden

Wat gaan we doen?

Actieve persoonlijke benadering van huiseigenaren (brief, bellen, huis-aan-huis-krant)

Wie voert het uit?

Gemeente houdt de regie. Communicatie: gemeente, onafhankelijk advies door non-profit organisatie.

Advies

Wij adviseren de gemeente om samen met andere gemeenten (VNG)  en experts invloed uit te oefenen op de landelijke wet- en regelgeving om zo een energieneutraal Houten 2040 te bevorderen.

Thema

Regelgeving

Huidige situatie

Wet- en regelgeving staat in veel gevallen energietransitie in de weg (bijv. bij energiecoöperaties, dubbel gebruik landbouwgrond, erfgoed en mogelijk andere gevallen)

Doel

Barrières op het gebied van wet- en regelgeving in de energietransitie opheffen

Hoe gaan we dat bereiken?

1. De gemeente gaat actief haar stem laten horen binnen samenwerkingsverbanden die lobbyen om deze wet- en regelgeving sneller landelijk aan te passen
2. We maken hierbij gebruik van het momentum van de totstandkoming van de regeerakkoorden (provincie en Rijk) tot 2040

Wat gaan we doen?

1. Onderzoek op welke gebieden wet- en regelgeving de energietransitie in de weg staat
2. De gemeente kijkt kritisch naar eigen regels en past deze indien mogelijk aan om energietransitie mogelijk te maken.
3. Maak nieuw lokaal beleid als er beleid ontbreekt om energietransitie mogelijk maken.

Wie voert het uit?

De gemeente in samenwerking  VNG, andere gemeenten, experts, andere lobbygroepen

Advies

Wij adviseren de gemeente om een ‘’klimaatloket” op te richten. Dit loket is voor alle inwoners goed toegankelijk. Het loket geeft informatie, verwijst door naar bestaande initiatieven voor de uitvoering. Binnen dit loket is alle informatie gecentraliseerd. De klankbordgroep (zie 3.) ondersteunt het loket met expertise.

Thema

Gemeente moet toegankelijker zijn voor inwoners, bedrijven voor kennis, regelgeving en informatie over een energieneutraal Houten.

Huidige situatie

Te veel versnipperde informatie en initiatieven.

Doel

Centraliseren en goed toegankelijk maken van informatie en initiatieven voor inwoners

Inwoners helderheid geven over hoe zij concreet aan de slag kunnen met energieneutraal wonen en leven.

Hoe gaan we dat bereiken?

1. Fysiek en digitaal loket voor inwoners waarin gemeente en partners (vrijwilligersinitiatieven, bedrijven, corporatie, Stedin, etc. ) samenwerken.
2. Maak gebruik van bestaande informatie, ervaringen en organisaties.
3. Klankbordgroep oprichten met experts, bedrijven en inwoners

(inhoud en uitvoerbaarheid)

Wie voert het uit?

Gemeente, partners, initiatieven, klankbordgroep, bedrijven

Ons advies

Gemeente moet uitzoeken welke warmtebron het beste past bij welke buurt/straat/wijk, rekening houdend met bouwjaar en technische, financiële, ruimtelijke en demografische mogelijkheden en wat mensen al gedaan hebben aan verduurzaming.

Thema

Warmte

Huidige situatie

Merendeel huizen in Houten zijn met aardgas verwarmd.

Doel

Woningen stapsgewijs overstappen op aardgasvrije warmtebronnen.

Hoe gaan we dat bereiken?

• Inventariseren per buurt/straat.
• Begin met Quick-wins (momentum opbouwen).
• Parallel wel beginnen met voorbereidingen moeilijke projecten.

Wat gaan we doen?

1. Welk duurzame bronnen zijn überhaupt mogelijk?
2. Inventarisatie welke warmtebronnen geschikt zijn voor welke wijken.
3. Maatschappelijke kosten per oplossing/gebied bepalen.
4. Regels opstellen om de volgorde te bepalen waarin de gebieden worden aangepakt. Gebaseerd op impact en effect (zoals bijvoorbeeld betaalbaarheid / robuustheid / moeite).
5. Keuzevrijheid voor inwoners bieden op basis van goede informatievoorziening.
6. No-regret maatregelen in kaart brengen, dus particuliere initiatieven faciliteren door aan te geven wat ze kunnen doen zonder te botsen met gemeente initiatieven.

Wie voert het uit?

Gemeente voert het onderzoek uit.

Op basis het onderzoek worden andere partijen ter uitvoering gezocht waarbij commerciële partijen niet meer dan 49% aandeel krijgen

Advies

Lichtvervuiling te minderen, en zo energie te besparen

Huidige situatie

Veel kantoorpanden zijn onnodig verlicht, reclame blijft onnodig aan staan en straatverlichting blijft branden terwijl er geen activiteiten plaats vinden.

Doel

Minder lichtvervuiling en energiebesparing, beter voor dag en nachtritme flora en fauna.

Hoe gaan we dat bereiken?

Schrijf bedrijven aan op lichtvervuiling en ga hier op handhaven (milieuwetgeving)

Vul de omgevingswet aan met wetgeving omtrent reclame

Monteer bewegingssensoren op lantarenpalen. Onderzoek hierbij wat de impact is van bewegingssensoren op het gevoel van veiligheid en daadwerkelijke veiligheid.

Wat gaan we doen?

1. Bedrijven aanschrijven op onnodige lichtvervuiling en energieverbruik
2. Schrijf een extra regel omtrent reclame-uitingen in de omgevingswet
3. Monteer bewegingssensoren op lantarenpalen, waar haalbaar ivm veiligheid.
4. Maak een keuze waar je bewegingssensoren monteert of energiezuinige lichtbronnen plaatst (led). Kijk naar veiligheid en efficiëntie (energiebesparing).

Wie voert het uit?

Gemeente

Advies

Monitoring besluitvorming en uitvoering van adviezen

Het Burgerberaad:

• wil transparantie en onafhankelijk toezicht.
• wil de besluitvorming over haar adviezen en de uitvoering van haar adviezen in de gaten houden en aangesloten blijven bij mogelijke aanpassingen en afwijkingen in aanloop naar en tijdens besluitvorming en uitvoering.
• heeft instrumenten nodig om inzicht te behouden en waar nodig mee te sturen bij uitvoering van haar adviezen

Door middel van:

• een afvaardiging van het Burgerberaad (genoemd de monitoring groep) blijft in functie tot en met decharge van besluitvorming en uitvoering van alle adviezen.
• Degenen die in de monitoring groep zitten, hebben gedelegeerd bevoegdheid om toezicht te houden op de besluitvorming en uitvoering van alle adviezen te monitoren.
• betrokken zijn bij externe partijen die betrokken zijn bij het proces van besluitvorming en uitvoering van de adviezen
• inzicht in de financiering (EZ financiert de uitvoering van de energietransitie vanuit SPUK (bijvoorbeeld SPUK isolatie, SPUK warmtewininstallatie, SPUK procescapaciteit, e.d.) m.i.v. 1-1-2024 voor een periode van 3 jaar en een geschatte omvang van ˜3x750.000€ waaruit (deel)budgetten worden toegewezen aan de diverse uitvoeringstrajecten.
• een onafhankelijke, neutrale partij opdracht te geven om te beoordelen hoe de uitvoering gaat en de uitkomsten van deze beoordeling bij het Burgerberaad legt.
  • beoordeling wat er gebeurt vanuit financieel perspectief door de Houtense Rekenkamer (houdt toezicht op de besteding van de bedragen die het ministerie ter beschikking stelt aan de financiering van de implementatie van de adviezen door de gemeente Houten) en vanuit de kwaliteit van de uitvoering door Rijnconsult (houdt toezicht op de kwaliteit van uitvoering). Gezamenlijk opdrachtgeverschap wordt hierbij toegepast.
• creëren, opzetten, inrichten en beheren van een eigen informatie-platform dat door de gemeente wordt gefinancierd en dat toegang geeft tot transparante informatie over inhoud en proces m.b.t. zowel besluitvorming en ook de uitvoering van haar adviezen
• de leden van het Burgerberaad hebben toegang tot dit informatie-platform deels AlleenLezen en deels Bewerken-toegang,
• op dit informatie-platform staat transparant de informatie over alle adviezen en de uitvoeringsprojecten voor deze adviezen,
• op dit informatie-platform komt minimaal beschikbaar
  • alle informatie over plannen, planning, fit-gap analyse(s) met de besluiten die leiden tot verschillen tussen elk advies en haar uitvoeringsprojecten, status, voortgang met eventuele besluiten over nieuwe aanpassingen / veranderingen tov van het oorspronkelijk advies.
  • overzicht van overwegingen en besluiten.
• de vrijheid om autonoom de leden van het Burgerberaad bij elkaar te halen om te kijken naar de informatie, haar mening hierover te vormen en dit ongevraagd te communiceren naar B&W.

En eindigt met:

• Decharge door de leden van het Burgerberaad van de gemeente Houten voor de uitvoering van de adviezen en voor de oplevering van de resultaten;
• Merk op: decharge voor opgeleverde (deel)resultaten kan worden gegeven op verschillende momenten in de tijd bijvoorbeeld op het moment dat de zogenaamde routekaart naar de raad gaat, naar verwachting medio februari 2024.
• ○ Merk op: niet alle leden van het Burgerberaad worden gedechargeerd; degenen die in de monitoring groep zitten blijven aan met deze nieuwe gedelegeerde bevoegdheid.

In aanmerking nemend dat:

• De leden van dit Burgerberaad vertegenwoordigen de inwoners van de gemeente Houten en namens hen adviezen hebben opgesteld en deze hebben uitgewerkt in een routekaart. De leden van het Burgerberaad nemen hun taak serieus en steken hun nek uit.

Monitoring Besluitvorming en Uitvoering van adviezen Burgerberaad Energie 2040

• De gemeenteraad van de gemeente Houten is eigenaar van het domein waarvoor het Burgerberaad haar adviezen heeft gegeven.
• Het Burgerberaad Energie 2040 is onlosmakelijk verbonden met en is eigenaar van haar adviezen.
• De gemeente Houten gaat aan de slag met deze adviezen.
• Na besluitvorming in de gemeenteraad, naar verwachting medio zomer 2024, worden deze adviezen uitgevoerd en opgeleverd.
• De besluitvorming in de gemeenteraad en de daaropvolgende uitvoering kan mogelijk afwijken van de oorspronkelijke adviezen; dit is de reden om een monitoring groep vanuit het Burgerberaad instant te houden.
• Op deze manier wordt dus samengewerkt door inwoners van de gemeente Houten en de gemeente Houten zelf. Toon het lef om op deze vernieuwende manier van besluitvorming de komende jaren actief de betrokkenheid te blijven zoeken met de leden van het Burgerberaad in het algemeen en de monitoring groep in het bijzonder. Blijf het Burgerberaad betrekken om de onvermijdelijke veranderingen die in de toekomst gaan optreden om te zonder dat het pad wordt bijgestuurd en het benodigde draagvlak meegaat.
• De leden van het Burgerberaad gaan akkoord met het ter beschikking stellen van hun e-mail adressen tbv onderlinge (vervolg-)communicatie.

Advies

Creëer een breed draagvlak onder inwoners voor het plaatsen van windmolens

Thema

Windmolens van ons samen: Dit advies richt zich niet op het aantal nieuwe windmolens dat geplaatst moet worden, hoogte, locatie etc. De focus ligt op draagvlak en participatie.

Huidige situatie

3 stuks nu (einde levensduur 2040?), eigenaar Eneco, 4 stuks in ontwikkeling bij Goyerbrug (eigenaar Goyerbrug)  In opstartfase veel onrust, nu stilstand, inwoners voelen nu geen verbinding met ‘hun’ windmolens.

Doel

Breed draagvlak creëren onder inwoners voor huidige windmolens, bij vervanging voor nieuwe windmolens en creëren van een nieuw windparken. De windmolens zijn van belang bij het verminderen van de CO² uitstoot, we hebben ze nodig als onderdeel van de oplossing om energieneutraal te zijn in 2040.

Als onderdeel van de 3: Wind, zon en opslag

Hoe gaan we dat bereiken?

1. Participatie, Coöperatief windpark. Participanten of leden delen mee in opbrengst. Vb: 50/50
2. Leer van huidige situatie in Houten en gebruik kennis van bestaande projecten, bijv. Rijnenergie
3. Richt je op interactie met de inwoners, als ze geen belang hebben, dan heb je geen breed draagvlak.
4. Maak het een leuke plek, waar mensen kunnen recreëren.
5. Maak inwoners bewust van het belang van windmolens in de energietransitie
6. Maak beleid voor het mogelijk maken van particuliere initiatieven, zoals boerenwindmolens, hoog of laag, klein, solitair of in groep.

Wat gaan we doen?

1. Pas de kennis en ervaring van andere projecten toe op het beleid voor windmolens.
2. Bewaak het proces van uitvoering van beleid op windmolens door het maken van een roadmap
3. Plaats info, cijfers van opbrengst van windmolens op alle communicatieplekken.
4. Trek expertise aan om het windpark aantrekkelijk en veilig (vogels) te maken. Architecten, biologen, kunstenaars

Wie voert het uit?

De gemeente initieert en trekt deskundigen aan om het beleid voor windparken vorm te geven.

Gemeente: maakt budget vrij om in een windpark te kunnen recreëren.

Advies

Vergroten bewustwording bij alle bewoners van Houten van plan “Energie 2040”(Individueel Eigenaarschap)

Huidige situatie

…nader te bepalen/uitvragen stand van zaken bij gemeente

Doel

Een ieder een eigen (verantwoordelijkheids)besef laten krijgen voor de noodzaak tot verandering van keuzes en gedrag om energieneutraal te worden.

Hoe gaan we dat bereiken?

• Op basis van demografie kennisbehoeften omtrent “Energie 2040” bepalen (doelgroepenbeleid)
• Wij verwachten dat richting 2040 niet iedereen vrijwillig aan een energieneutraal Houten mee zal werken en dat er dus kansen zullen zijn om mensen te motiveren mee te doen.

Wat gaan we doen?

1. Uitvragen bij subgroepen met behulp van vragenlijsten/interviews
2. Ondersteuning op basis van de uitkomsten (financieel, klimaatcoaching, voorlichting,…)
3. Eigen motivatie vergroten/enthousiasmeren op positieve gedragsverandering (gamification?)
4. Onderzoek doen naar de mogelijkheden om individueel gebruik/verbruik in kaart te brengen om deze te verbinden aan positieve/negatieve consequenties op Houtens energiegebruik en -verbruik (bijv. belasting van stroomnet)

Wie voert het uit?

Politieke partijen nemen thema gedragsverandering op in hun partijprogramma’s

Gemeentelijke taskforce op doelgroepenbeleid

Advies

Ons advies is het stimuleren van het gebruik van de fiets.

Huidige situatie

Het gebruik van de fiets in Houten is goed maar er is ruimte nog voor verbetering.

Doel

Minder brandstof en energie gebruik (Nogmaals fietsstad van jaar worden)

Hoe gaan we dat bereiken?

1. Bepalen hoe de situatie nu is
2. Infrastructuur van en veiligheid voor de fiets verbeteren. Met name in het centrum (bijvoorbeeld bij het kruispunt bij de Lidl)
3. Parkeerplekken fietsen uitbreiden
4. Pakket bezorging middels elektrische bakfietsen

Wat gaan we doen?

1. Onderzoek fietsbewegingen versus autobewegingen, gebruik parkeergarage, 
2. Onderzoek drukke punten, verbreding fietspaden à ruimte voor de elektrische fiets.
3. Leegstaande panden ombouwen tot fietsgarage’s. (Castellum waar voorheen Anytime Fitness zat, op het rond waar de Hema zit).
4. Gemeentelijke samenwerking en in overleg met de vervoerders

Wie voert het uit?

1. Gemeente in overleg met parkeerbeheerders, communicatie
2. Gemeente
3. Gemeente in overleg met verhuurders
4. Overleg met andere gemeenten en vervoerders (zoals DHL e.d.)

Thema

Communicatie: Doelgroep bereik (Ongeacht de inhoud)

Huidige situatie

Onduidelijk hoe relevante doelgroepen bereikt (gaan) worden

Kanalen: Websites, Krant, TV

Doel

Het effectief inzetten van middelen en faciliteiten met als doel het informeren, bewustmaken en stimuleren van alle relevante doelgroepen, denk aan;

• Bewoners
• Bedrijven
• Laaggeletterde/taalvaardigheid en begripsniveau (ook niet Nederlands sprekende)
• Digitaal vaardigheid
• Demografie (Ouderen, (jong)volwassenen en jeugd
• Inkomens

Hoe gaan we dat bereiken?

1. Door alle relevante doelgroepen in kaart te brengen.
2. In kaart brengen welke kanalen per doelgroep het meest effectief is.
3. De samenwerking op zoeken met doelgroepen, experts en stakeholders.
4. Informatie campagnes (Brede publiek & doelgroep gericht o.b.v. kennis, houding, gedrag) voeren via de voor hen meest toegankelijke kanalen/locaties. (Gemeenschappelijke ruimtes en locaties, zowel online als offline.)

Wat gaan we doen?

1. Website gemeente gebruiksvriendelijker maken. (UX designer inschakelen voor het analyseren van het gedrag van website bezoekers.)
2. Alle informatiebronnen/voorzieningen centraliseren (Digitaal & Fysiek, zie ook 12b.)
3. De toegankelijkheid van kanalen vergroten en waarborgen. (bijv. Omroep Houten via kabel.)
4. Informatiemiddag- avond, activiteitenmarkt
5. Persoonlijk aanschrijven van burgers
6. Kennisgeving breed
7. Duurzame Flyer & posters
8. Buurtinitiatieven (denk samenwerking met bedrijven of de woningbouw)
9. Aanplakken aan de Rondweg
10. Financiële ondersteuning d.m.v. subsidies (In samenwerking met relevante bedrijven en instanties zoals sociaal team Houten.)

Wie voert het uit?

Gemeente in samenwerking burgers, scholen, woningbouw, bedrijven.

Agrivoltaics zijn 50% zondoorlatende, beschermende, zonnepanelen boven fruitteelt zonder verlies aan tuinbouwgrond en natuur.

Thema: Opwekken van energie

Advies aan gemeente Houten

Ons advies aan gemeente Houten is: streef naar 75% toepassing van agrivoltaics bij de teelt van zacht fruit en 40% bij de teelt van hard fruit in de gemeente Houten. Maak mogelijk (wet- en regelgeving), stimuleer en promoot de toepassing van agrivoltaics door samenwerking met stakeholders.

Huidige situatie

Op dit moment is grofweg 1000 hectare landbouwgrond in gebruik voor tuinbouw in de gemeente Houten. Er lopen veelbelovende proefprojecten, maar deze bevinden zich nog in een proefstadium. Toepassing van agrivoltaics past nog niet in de regelgeving van gemeente Houten.

Doel

75% toepassing van agrivoltaics bij de teelt van zacht fruit en 40% bij de teelt van hard fruit in de gemeente Houten.

Hoe gaan we dat bereiken?

Gemeente Houten gaat in samenwerking met Wageningen Universiteit en Research (WUR), Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) en Nederlandse Fruittelers Organisatie

(NFO) de toepassing van agrivoltaics promoten bij fruittelers en ontwikkelaars van zonneparken in de gemeente Houten.

Wat gaan we doen en wanneer?

1. Gemeente Houten onderzoekt met LTO, NFO, fruittelers en WUR de mogelijkheden om agrivoltaics toe te passen bij fruitteelt van hard en zacht fruit. Start: eerste kwartaal 2025.
2. Gemeente Houten gaat invloed uitoefenen op de provincie om de wet- en regelgeving aan te passen (vergunningstrajecten bekorten). Start: eerste kwartaal 2026 juridisch onderzoek en derde kwartaal 2026 start lobbyactiviteiten (is mede afhankelijk van de uitkomst bij punt 1).
3. Gemeente Houten brengt stakeholders (o.a. landbouweigenaren, fruittelers, WUR, ontwikkelaars van zonneparken en inwoners Houten) samen om de toepassing van agrivoltaics in de gemeente Houten te stimuleren, zodat de inwoners van de gemeente Houten kunnen profiteren van betaalbare groene stroom. (Start: eerste kwartaal 2027.)

Wie voert het uit?

Gemeente Houten, LTO, NFO, WUR, fruittelers, ontwikkelaars van zonneparken, eigenaren van landbouwgrond en fruittelers.

Thema: Opslag/opwekken van energie

Advies aan gemeente Houten

Wij adviseren gemeente Houten om opslagmogelijkheden van energie te realiseren:

• Opslag van enkele dagen tot een week van stroom in batterijen.
• Seizoensopslag voor gebruik van energie op lange termijn bijvoorbeeld met waterstof of warmte.

Huidige situatie

Momenteel zijn er in de gemeente Houten zeer beperkte lokale initiatieven en/of praktijkvoorbeelden van opslag voor enkele dagen. Voor de zomer- en winteropslag zijn er nog geen praktijkvoorbeelden.

Doel

Het vasthouden van stroom door middel van batterijen voor de korte termijn, zodat inwoners uit Houten de mogelijkheid hebben om voor enkele dagen stroom te kunnen gebruiken uit de batterij, wanneer groene stroom niet of nauwelijks aanwezig is. Op de lange termijn moeten inwoners uit Houten gebruik kunnen maken van seizoensopslag (door middel van opslag in waterstof of warmte).

Hoe gaan we dat bereiken?

Kortetermijnopslag door de inzet van verschillende opslagmogelijkheden zoals zoutaccu’s, lithiumaccu’s in auto’s, huizen, gebouwen en wijken.

Langetermijnopslag door omzetting van elektriciteit naar waterstof en de inzet van aquathermie.

Wat gaan we doen en wanneer?

Gemeente Houten maakt binnen twee jaar een plan voor de realisatie van kortetermijnopslag (enkele dagen) van energie. Neem mee:

• Differentieer op:
  • verschillende soorten woningen (denk aan monumentale panden en appartementen);
  • individueel en (coöperatief) wijkniveau;
  • binnen- en buitengebied: wat is de beste optie, in welke situatie? Meerdere vormen van opslag zijn nodig.
• Bij de keuze van opslagsystemen:
  • Kies milieu- en mensenrechtenvriendelijke batterijvormen (NMC, LFP en of zout).
  • Onderzoek mogelijkheden van gebruik accu’s van auto’s als thuisbatterij (ook voor inwoners zonder oprit).
• Onderzoek de huidige mogelijkheden om (coöperatieve) wijkopslag te realiseren binnen de huidige wet- en regelgeving. Indien dit niet mogelijk is, pas deze dan aan. Denk hierbij vooral aan de geldstroom van opwek naar batterij en weer terug, bij opslag in de wijk en coöperatieve opslag.

Dat houdt concreet in dat de consument niet gaat betalen voor zijn eigen opgewekte (groene) stroom. Dit betekent niet dat er geen kosten verbonden mogen worden aan een (coöperatieve) wijkaccu.

• Wed niet op één paard, onderzoek de diverse mogelijkheden van (opslag)technieken zoals batterijen, warmte en zwaartekracht. Haak aan bij deze ontwikkelingen tot 2040 en stel bij.
• Gemeente Houten maakt binnen twee jaar een plan voor de realisatie van langetermijnopslag van energie voor gebruik over het hele jaar. Neem mee:
• Oriënteer en bereid voor op het gebruik van groene waterstof voor opslag en gebruik:
  • Ga ervan uit dat rond 2030 de waterstofeconomie van de grond begint te komen.
  • Maak er ruimte voor in wetgeving/bestemmingsplan, bijvoorbeeld in het buitengebied (zoals bij zonneveld De Knoest en de Heul). Geef toestemming voor opslag en productie van waterstof op bedrijventerreinen.
  • Behoud bestaande gasinfrastructuur en investeer in gasinfrastructuur bij nieuwbouw, zodat deze later gebruikt kan worden voor waterstof.
• Wed niet op één paard, onderzoek de diverse mogelijkheden van (opslag)technieken zoals waterstof, warmtenetten en warmteopslag in water, bodem of zout. Haak aan bij deze ontwikkelingen tot 2040 en stel bij.

Wie voert het uit?

Gemeente Houten.

Thema: Opslag/opwekken van energie

Advies aan gemeente Houten

De opwekking van energie door middel van zonnepanelen in de gemeente Houten te vergroten naar een niveau waarop zonnepanelen zorgen voor minimaal 50% van de totale energievraag in 2040.

Huidige situatie

• 25% van de daken in de gemeente Houten heeft op dit moment zonnepanelen (huizen en bedrijven).
• Zes velden zijn voorzien van een vergunning, omvattend 100 hectare (1 gigawattuur per jaar per hectare), en leveren 10% van de benodigde energie.
• Gemeente Houten wekt in 2030 35% van alle benodigde energie in de gemeente op via zonnepanelen.

Doel

1. Houten wekt in 2040 minimaal 50% van de totale benodigde energievraag op uit zonnepanelen:
   • zonnepanelen op alle beschikbare daken;
   • agrivoltaics: 1000 hectare (zie advies 1: agrivoltaics);
   • openbare ruimtes of constructies (bijv. geluidswanden, stationswanden en fietspaden).
2. Meer zonnepanelen op de daken, streven naar 100%, dit levert 25% energieopwekking van de totale behoefte van de gemeente Houten.
3. Milieubewust produceren / refurbishing /recyclen: het gaat om de productie vooraf en het hergebruik van oude materialen van de zonnepanelen.
4. Inzet van PVT-panelen; in de wijk de Hagen loopt een pilot.
5. Over- en ondercapaciteit opslag onderzoeken (zie advies opslag).

Hoe gaan we dat bereiken en wanneer?

1. Onderzoek hiervoor is nodig, ook wat betreft veiligheid. Via de gemeente laten uitvoeren.
2. Informeren via gerichte campagne en stimuleren via subsidies (zie advies 4: campagne).
3. Beleid ontwikkelen voor monumenten (zie advies wet- en regelgeving).
4. Nader onderzoek naar inzet PVT-panelen.
5. Onderzoek de mogelijkheid voor plaatsing van zonnepanelen op al het gemeentelijk vastgoed, en plaats het daar waar mogelijk.

Expertise met diverse organisaties

Bedrijven, gemeente-instellingen (scholen, zorginstellingen), lokale bewonersinitiatieven, woningcoöperaties, particulieren en VvE’s.

Wat gaan we doen?

1. Uitvoeren van bovenstaande mogelijkheden.
2. Onderzoek bereidwilligheid bij bedrijven, overheden en overige initiatieven.
3. Innovatie: samenwerken met o.a. Wageningen Universiteit en Research of Technische Universiteit Delft.

Wie voert het uit?

• Gemeente Houten in samenwerking met experts
• Eigenaren van gebouwen
• Energiecoöperaties Lokaal
• Buurtinitatieven

Advies aan gemeente Houten

Gemeente Houten heeft besloten dat we in 2040 energieneutraal zijn als gemeente. Dit is een ambitieus en mooi streven waar de bewoners van Houten trots op mogen zijn. Wij adviseren de gemeente om aan de eigenaren van panden die label B of C hebben uit te leggen dat het noodzakelijk is dat deze woningen naar energielabel A gebracht worden teneinde dit doel te behalen. Maak er een gezamenlijk doel van, maak het leuk!

Met welke maatregelen behaal je label A?

Het is een combinatie van het isoleren van dak, muren, glas, vloeren, een warmtepomp, zonnepanelen, zonneboiler.

Hoe gaan we dat bereiken?

Hoe kan de gemeente de eigenaren van deze panden stimuleren?

• Informeer in Q1 van 2024 individueel welk label ze nu hebben en leg uit wat label A oplevert voor deze eigenaar.
• Stel als doel dat in 2030 het pand label A heeft.
• Laat de eigenaren in Q1 van 2025 weten welk label ze dan hebben; wat is er nodig om label A te behalen?
• Laat de eigenaren in Q1 van 2026 weten welk label ze dan hebben; hebben ze hulp nodig als ze nog geen label A hebben behaald?
• Eenmaal per jaar de eigenaren individueel benaderen en de aanpak intensiveren.

Thema: Besparen

Advies aan gemeente Houten

Lichtvervuiling minderen en zo energie besparen.

Huidige situatie

Veel kantoorpanden zijn onnodig verlicht, reclame blijft onnodig aan staan en straatverlichting blijft branden terwijl er geen activiteiten plaatsvinden.

Doel

Minder lichtvervuiling en energiebesparing, beter voor dag- en nachtritme flora en fauna.

Hoe gaan we dat bereiken?

• Schrijf bedrijven aan op lichtvervuiling en ga hierop handhaven (milieuwetgeving).
• Vul de omgevingswet aan met wetgeving omtrent reclame.
• Monteer bewegingssensoren op lantaarnpalen. Onderzoek hierbij wat de impact is van bewegingssensoren op het gevoel van veiligheid en daadwerkelijke veiligheid.

Wat gaan we doen?

1. Bedrijven aanschrijven op onnodige lichtvervuiling en onnodig energieverbruik.
2. Schrijf een extra regel omtrent reclame-uitingen in de omgevingswet.
3. Monteer bewegingssensoren op lantaarnpalen, waar haalbaar i.v.m. veiligheid.
4. Maak een keuze waar je bewegingssensoren monteert of energiezuinige lichtbronnen plaatst (led). Kijk naar veiligheid en efficiëntie (energiebesparing).

Wie voert het uit?

Gemeente Houten

Inleiding

Deze uitwerking is een samenvoeging van de vastgestelde adviezen die werkgroep Communicatie & Gedragsverandering toegewezen heeft gekregen, waaronder:

• Vastgesteld advies 4:      Campagne Energieneutraal 2040
• Vastgesteld advies 8:      Toegankelijk maken van informatie

Huidige situatie

Momenteel valt er (ondanks de geboekte vooruitgang) veel winst te behalen op het gebied van milieubewust leven. De impact die wij hebben op het milieu is groot en heeft serieuze gevolgen voor onze leefomgeving en portemonnee.

Sommigen van ons zien de urgentie ervan in om ons gedrag aan te passen en sommigen zijn zich hiervan minder bewust en/of vertonen uitstelgedrag. Anderen willen wel maatregelen nemen maar weten niet waar te beginnen, of zien simpelweg niet het eigen belang ervan in.

Daarnaast leiden sommige keuzes die gemaakt worden tot negatieve gevolgen die onbedoeld zijn. Een voorbeeld hiervan is ervoor kiezen om de verwarming uit te laten staan bij stijgende energieprijzen. Waarbij het logisch lijkt om weinig of niet te ventileren (omdat het anders te koud wordt in huis) met als gevolg dat de kans op schimmelvorming in de woning wordt vergroot. Dit is niet bevorderlijk voor de gezondheid en dit blijkt een averechts effect te hebben op de besparing in de portemonnee.

Zo zijn er meerdere situaties en voorbeelden te benoemen waardoor wij tot de conclusie zijn gekomen dat het van toegevoegde waarde is om:

• de burgers van de gemeente Houten te informeren over de voordelen en mogelijkheden middels een lang lopende campagne;
• faciliteiten (zoals een klimaatloket/duurzaamheidscentrum) te bieden aan burgers van de gemeente Houten en bedrijven die er gevestigd zijn en deze samen te brengen;
• de burgers van de gemeente Houten te stimuleren om, in het kader van gedragsverandering, keuzes te maken die in lijn zijn met het bevorderen van de klimaatdoelstellingen van gemeente Houten.

Onze missie

Het doel van deze campagne is om burgers van de gemeente Houten actief bij te laten dragen aan de transitie naar een energieneutraal Houten in 2040. Wij geloven er namelijk in dat als eenieder de noodzaak en het (persoonlijk) belang inziet van een energieneutraal Houten, met daarnaast een bewustzijn van de mogelijkheden, het draagvlak om hieraan mee te doen zal vergroten.

Onze visie

Het leveren van een actieve bijdrage kan eenieder op zijn/haar eigen manier doen, binnen de kaders van zijn/haar (financiële) mogelijkheden. Om onze (mede)burgers hiermee op weg te helpen is het van essentieel belang dat zij goed geïnformeerd en ook gestimuleerd worden middels de hiervoor beschikbaar gestelde faciliteiten door de gemeente en andere belanghebbenden.

De campagne

Het idee is dan ook om een campagne te voeren waarin de volgende energiegerelateerde thema’s belicht worden:

• Besparen
• Opwekken
• Opslaan

De inhoud van deze thema’s zal zich richten op de voordelen, mogelijkheden en rollen van alle belanghebbenden. Onwetendheid zou geen excuus mogen zijn voor het niet nemen van eigenaarschap. Niet voor burgers, de gemeente en derden.

De doelgroepen

Er zijn drie doelgroepen die respectievelijk gesplitst kunnen worden in subcategorieën:

• Huurders
• Huiseigenaren / particuliere verhuurders
• Bedrijven

Huurders

Voor deze doelgroep adviseren wij gemeente Houten om zich met de campagne voornamelijk te (blijven) richten op het thema besparen.

De directe invloed die deze groep kan uitoefenen op de CO2-uitstoot is beperkt; het verschil dat zij kunnen maken zit hem met name in hun gedrag. Door het gewenste gedrag positief te stimuleren in de vorm van het bieden van mogelijkheden om ook in de portemonnee te besparen, verwachten wij dat de stap laagdrempelig genoeg is om het gedrag te beïnvloeden.

Ideeën voor onderwerpen

• Een duurzaamheidspakket ter beschikking stellen (aan te vragen via het klimaatloket/duurzaamheidscentrum).
• Kortingen bieden op (zuinige) huishoudelijke apparaten. (Zoek de samenwerking op met relevante partijen,  zoals een fabrikant of wit-/bruingoedhandelaar.)

Huiseigenaren / particuliere verhuurders

Voor deze doelgroep adviseren wij gemeente Houten om zich met de campagne voornamelijk te (blijven) richten op de thema’s besparen en opwekken.

Deze doelgroep kan al veel meer (directe) invloed uitoefenen op hun CO2-uitstoot. Dit komt door de beslissingsbevoegdheid die zij in grotere mate hebben over de grootste bron van energieverbruik (lees: de woning) van een persoon.

Ideeën voor onderwerpen

• Zie ideeën voor huurders.
• Bied subsidies voor meerdere vormen van isoleren en opwekken.
• Lobbyen voor goedkeuring van (thuis)batterijen met grotere capaciteit. (Overige EU-landen lopen op ons vooruit.)

Bedrijven

Voor deze doelgroep adviseren wij gemeente Houten om zich met de campagne voornamelijk te (blijven) richten op alle drie de hoofdthema’s.

Ideeën voor onderwerpen

• Zie ideeën voor huurders, huiseigenaren en particuliere verhuurders. (Maak het ook relevant voor bedrijven.)
• Organiseer initiatieven zoals een dag van duurzaam Houten.
• Hanteer (waar mogelijk) een lichten-uitbeleid in panden.

Overige doelgroepen

Kinderen (7 t/m 10 jaar)

Door het bereiken van basisschoolleerlingen wordt er ingezet op de lange termijn. Kinderen zijn immers de toekomst. Door hen vroegtijdig te betrekken bij de gestelde doelen, vergroten wij de kans dat zij later bewuster zullen handelen op een leeftijd waarop zij een daadwerkelijk verschil kunnen maken.

Ideeën voor onderwerpen

• Een lespakket over duurzaamheid ter beschikking stellen voor scholen
• Gebruikmaken van gamificatie om duurzaam gedrag verder te stimuleren (spelletjes, opdrachten, competities o.i.d., zowel online als fysiek, denk aan NEMO in Amsterdam)

Pubers & adolescenten (11 t/m 25 jaar)

Middelbareschoolleerlingen en studenten zijn over het algemeen moeilijker te bereiken via een traditionele aanpak en invalshoek. Ze zijn eigenzinnig en bevinden zich in een fase waarin zij zichzelf en de wereld aan het ontdekken zijn.

De rebelse aard van deze levensfasen heeft echter een positieve bijkomstigheid, doordat pubers zich richten op hoe dingen anders en beter kunnen. Technologische ontwikkelingen leiden vaak tot digitale oplossingen en maken dat kinderen en pubers over het algemeen een innovatieve denkwijze adopteren.

Ideeën voor onderwerpen

• Een lespakket over duurzaamheid ter beschikking stellen voor scholen
• Gebruikmaken van gamificatie om duurzaam gedrag verder te stimuleren (spelletjes, opdrachten, competities o.i.d., zowel online als fysiek, denk aan NEMO in Amsterdam)

Hierbij is het van belang voor de gemeente om haar middelen effectief in te zetten om deze doelgroepen te bereiken via de juiste kanalen.

Kanalen

• Fysiek                    borden/posters bij hightrafficlocaties, post/krant, omroep Houten en loket
• Website                meertalig, relevant voor (toekomstige) burgers van Houten
• Social media       platformen inzetten voor relevante doelgroep

Social media

• Facebook: huurders en huiseigenaren (ook particuliere verhuurders) > vrij uitgebreide SMA-tool voor gerichte marketing
• LinkedIn: bedrijven en (young) professionals (19 jaar en ouder)
• Instagram: promofilmpjes, infomercials en duurzaamheidschallenges (11 jaar en ouder)

• Adolescenten (19-25 jaar): borden/posters bij hightrafficlocaties, social media, website en loket
• Volwassenen (26-40 jaar): borden/posters bij hightrafficlocaties, post/krant, social media, website en loket
• Middelbare leeftijd (41-49 jaar): borden/posters bij hightrafficlocaties, post/krant, omroep Houten, social media, website en loket
• 50+ (50-65 jaar): borden/posters bij hightrafficlocaties, post/krant, omroep Houten, website en loket
• Bejaarden (66-80 jaar): borden/posters bij hightrafficlocaties, post/krant, omroep Houten en loket

Thema: Communicatie en informatie

Advies aan gemeente Houten

Gemeente richt een ‘klimaatloket’ in om informatie over energieneutraal makkelijk te kunnen vinden. Ons voorstel is om dit advies te koppelen aan advies 4.

De start van het klimaatloket is tevens de start van de campagne die loopt tot eind 2040. Het klimaatloket blijft beschikbaar na 2040.

Aandachtspunten

Voor de uitwerking van het loket zijn de volgende punten belangrijk:

Wat is het doel van het loket?

1. De burgers van Houten ondersteunen in hun zoektocht naar het verduurzamen van hun woning, gebouw of bedrijf.
2. Dit loket adviseert over de mogelijkheden van opslaan, opwekken en besparen.
3. Het loket helpt de burger met het vinden van de juiste adviseur voor hun vraagstuk. Zij krijgen op maat advies op wat voor hun situatie van toepassing is.
4. Subsidiepotjes onder de aandacht brengen van de burgers.
5. Zorgen voor juiste informatievoorziening rondom de stappen die genomen worden om het doel (energieneutraal in 2040) te bereiken. Praktische informatie voor verschillende doelgroepen en naar draagkracht.
6. Zij communiceren geregeld welke doelstelling behaald moeten worden en laten weten welke mijlpalen/successen er behaald zijn. Zij stimuleren de burgers om een actieve bijdrage te leveren.
7. Zij adviseren en stellen educatiepakketten beschikbaar voor scholen om educatie te geven over besparen, opwekken en opslaan.

Wat zijn de doelgroepen?

1. Kinderen
2. Jongvolwassenen
3. Volwassen (huurders/kopers)
4. Mindervaliden
5. Bedrijven

Welke vorm krijgt het loket? (fysiek (infobalie/spreekuur/consultants), digitaal of andere vorm)

1. Fysiek > infobalie
2. Informatieflyers beschikbaar op het gemeentehuis
3. Alsof je naar een financieel loket gaat. Hoe ziet jouw situatie eruit? Hoe is je woning, je draagkracht en welk persoonlijk stappenplan past er bij jouw situatie. De gemeente kan op deze manier ook monitoren of zicht krijgen wat er wel of niet mogelijk is. Om misschien op een later moment nog met bedrijven in gesprek te gaan. Bijvoorbeeld door groots in te kopen en daarmee korting te krijgen, waardoor het voor de burgers goedkoper wordt om bijvoorbeeld zonnepanelen aan te schaffen.
4. Digitaal > social media (X, Facebook, LinkedIn, Instagram) en website
   Idee voor een bepaalde campagne: hoe mooi zou het zijn als het overschot aan opgewekte energie gedeeld kan worden met de buurt? De gemeente stimuleert en adviseert over de mogelijkheden van opslaan en delen met de buurt.

Welke partijen zijn betrokken bij het loket?

1. Energierijk Houten
2. Duurzaam Eiland van Schalkwijk
3. FIXbrigade
4. Energieambassadeurs
5. Stedin
6. Vereniging van eigenaren
7. Woningbouw

Bovengenoemde partijen dragen mede bij aan het succesvol invullen van het klimaatloket. Omdat zij samen met de gemeente nadenken over de bezetting en het bundelen van expertise ter ondersteuning van de burgers.

Wat is de verhouding tot andere informatiebronnen en partijen? Er is in Houten al een fysiek Energieloket (van EnergieRijk Houten) en een digitaal regionaal energieloket (jouwhuisslimmer.nl). Daarnaast zijn er andere bronnen voor info en/of hulp zoals Duurzaam Houten, Energierijk Houten, Duurzaam Eiland, FIXbrigade en energieambassadeurs.

1. De informatie is versplinterd. Als de gemeente geen eigenaarschap neemt om deze partijen te laten samenwerken, wordt het lastig om de doelstelling te bereiken. Dit omdat de gemeente geen zicht heeft op hoe het verloopt en welke burgers nu daadwerkelijk de adviezen opvolgen.
2. De gemeente helpt de burgers door één ingang te organiseren d.m.v. het klimaatloket. De burgers worden geholpen tijdens hun zoektocht naar antwoorden en/of hulp. Nu weten ze vaak niet bij wie ze met welk vraagstuk moeten zijn. Er is behoefte aan één aanspreekpunt.
3. Er wordt gewerkt aan een kennisbank, waarbij opgedane kennis gedeeld wordt met de burgers van Houten.

Welke derde partijen zouden betrokken kunnen worden?

1. Experts
2. Leveranciers van zonnepanelen
3. Samenwerkingsverbanden om goedkoop in te kopen

Wat is de rol van de gemeente?

1. Eigenaarschap nemen rondom het klimaatloket om de burgers te ondersteunen in hun zoektocht naar het verduurzamen.
2. Samenbrengen van expertise die invulling kan geven aan het loket.
3. Beschikbaar stellen van ruimte, zodat de burgers langs kunnen komen.
4. Het mogelijk maken, door samen te werken met bedrijven, om een APK-keuring voor hun huis te doen. Wat is de staat van de woning? Deze informatie kan dan bekeken worden door een adviseur om een advies om maat te geven. Welke maatregelen kan de nu en voor in de toekomst nemen?

Combineer het isolatieloket (advies 4) met het klimaatloket. Dat past binnen de lijn die hierboven staat.

Thema: Wet- en regelgeving

Advies aan gemeente Houten

Wij adviseren gemeente Houten om meer inzicht te krijgen in voor de energietransitie belemmerende wet- en regelgeving en deze belemmeringen zoveel mogelijk op te heffen in samenwerking met experts om zo een energieneutraal Houten 2040 te realiseren.

Huidige situatie

Wet- en regelgeving belemmert in sommige gevallen de energietransitie. Denk bijvoorbeeld aan:

• Toepassing van agrivoltaics in de fruitteelt (PV, zonne-energie)
• Dubbel gebruik landbouwgrond (PV, zonne-energie)
• Regelgeving (gemeentelijke) monumenten (verbouw, verduurzaming)
• Regelgeving en energiecoöperaties. (Opslag)
• Regelgeving omtrent opladen EV zonder oprit (EV, elektrische auto) - Trage vergunningstrajecten

Doel

Barrières opheffen die binnen de invloedssfeer van de gemeentelijke politiek van Houten vallen op het gebied van wet- en regelgeving met betrekking tot de energietransitie, zodat het makkelijker wordt om te verduurzamen.

Hoe gaan we dat bereiken?

1. Gemeente Houten gaat actief haar stem laten horen binnen de samenwerkingsverbanden die lobbyen om deze wet- en regelgeving sneller landelijk dan wel lokaal door te voeren.
2. Gemeente Houten maakt gebruik van het momentum van de totstandkoming van de regeerakkoorden (provincie en Rijk) tot 2040 met als leidraad de Klimaatwet en het Klimaatakkoord.

Wat gaan we doen en wanneer?

1. Gemeente Houten onderzoekt op welke gebieden wet- en regelgeving de energietransitie in de weg staat. Start: laatste kwartaal 2024.
2. Gemeente Houten kijkt kritisch naar eigen regelgeving en past deze aan, indien zij daartoe bevoegd is, om de energietransitie mogelijk te maken. Start inventarisatie: eerste kwartaal 2025 en start aanpassing regelgeving: derde kwartaal 2025.

Wie voert dit uit?

Gemeente Houten in samenwerking met de VNG, andere (buur)gemeenten, lobbygroepen, juristen / leden Provinciale Staten / Tweede Kamerleden die zich met dit onderwerp bezighouden.

Thema: Warmte

Advies aan gemeente Houten

Zoek uit welke warmtebron het beste past bij welke buurt/straat/wijk, rekening houdend met bouwjaar en technische, financiële, ruimtelijke en demografische mogelijkheden en wat mensen al gedaan hebben aan verduurzaming.

Huidige situatie

Merendeel van de woningen en andere gebouwen in de gemeente Houten wordt met aardgas verwarmd.

Doel

Woningen en andere gebouwen stapsgewijs laten overstappen op duurzame warmtebronnen.

Hoe gaan we dat bereiken?

• Inventariseren per wijk/buurt/straat
• Beginnen met quick-wins (momentum opbouwen)
• Begin wel parallel met voorbereidingen voor moeilijke projecten (gebouwen en woningen met energielabels D, E, F en G)

Wat gaan we doen?

Inventariseer welke duurzame bronnen mogelijk zijn in de gemeente Houten. Denk hierbij aan:

• Aquathermie (TEO, TEA, TED)
  (Denk ook aan de waterwinning in Tull en ’t Waal en de eventuele toekomstige waterwinning in Schalkwijk.)
• Geothermie ≥ 500 m
• Bodemenergie < 500 m
• Toepassen van restwarmte
• Biogas (uitsluitend van lokale reststromen die niet onttrokken worden aan een ander doel)
• Zonthermie (PVT-panelen in combinatie met een collectief warmtenet)
• Waterstof (t.b.v. opslag en als brandstof)
• All-electric warmtepomp
• Biomassacentrales (uitsluitend lokale reststromen die niet onttrokken worden aan een ander doel)

P.M. Let op de lange termijn warmte en koude opslag

Na de inventarisatie van punt 1 volgt een rapport/communicatie waarin wordt uitgelegd welke duurzame bronnen geschikt zijn voor de toepassing in een bepaalde wijk, buurt of straat.

Gebruik daarbij de uitkomsten van het onderzoek naar energielabels (uit advies 5-90% van de gebouwen naar label A).

Bereken de kosten per duurzame oplossing voor iedere wijk, buurt of straat.

Bepaal een voorkeursvariant per wijk/gebied en bereken hoeveel duurzame energie er nodig is voor opslag en transport en het al dan niet aanleggen van (vernieuwde) infrastructuur. Vergeet niet om de overige gebouwen in de wijk, het gebied mee te nemen in deze berekening.

Informeer de inwoners welke voorkeursvariant voor hen van toepassing is. Leg uit waarom die variant de voorkeur heeft en hoeveel huishoudens mee moeten doen om de oplossing haalbaar te maken. Licht toe welke alternatieven er eventueel nog zijn. Vertel bewoners welke inspanning er financieel gedaan moet worden voor hun specifieke geval en wat de verwachte besparingen zijn.

1. Bepaal de volgorde waarin de gebieden, wijken of straten worden aangepakt. Gebaseerd op impact en effect (zoals bijvoorbeeld betaalbaarheid/robuustheid/moeite). Stel vervolgens een tijdpad op voor de aanpak. (Tip: neem de resultaten van de wijk de Polders mee in het opstellen van het tijdpad.)
2. Bied inwoners keuzevrijheid op basis van goede informatievoorziening.
3. Geef ruimte voor particuliere initiatieven en kijk hoe deze initiatieven te combineren zijn met de gemeentelijke plannen.
4. Inventariseer welke warmtebronnen er mogelijk zijn voor kantoren, scholen, winkels, gebedshuizen en overige niet voor bewoning bestemde gebouwen. Bespreek de uitkomst van de inventarisatie met de eigenaren.

Wie voert het uit?

Periode 2024-2025

De gemeente geeft opdracht aan nader te bepalen externe specialistische adviesbureaus om de verschillende inventarisaties uit te voeren. Bied het burgerberaad (monitoringsgroep of subgroep warmte) gelegenheid mee te kijken.

Periode 2026-2032

De gemeente gaat verder met de resultaten van het onderzoek en gaat de plannen verder uitwerken en uitvoeren.

Voor de uitvoering en/of exploitatie worden andere partijen gezocht waarbij commerciële partijen niet meer dan 49% aandeel krijgen in het betreffende project.

Thema: Blijvende betrokkenheid

Ons advies aan gemeente Houten is om een goede, blijvende samenwerking tussen de gemeente en het burgerberaad te organiseren.

Huidige situatie

Het burgerberaad is gestart door de gemeente om zich te laten adviseren over hoe de gemeente Houten energieneutraal kan worden. 2040 is nog ver weg. Met het burgerberaad heeft de gemeente de betrokkenheid van een grote groep inwoners geactiveerd.

Doel

Blijvende betrokkenheid (voet tussen de deur) van het burgerberaad bij de ambitie energieneutraal 2040 en de routekaart. Daarvoor willen we een goede, blijvende samenwerking tussen de gemeente en het burgerberaad verder vormgeven en versterken. Deze samenwerking eindigt op het moment dat de ambitie energieneutraal is gehaald.

Hoe gaan we dat bereiken?

• Monitoring van de doelstelling en uitvoering van de routekaart met het gemeentelijke team Duurzaamheid.
• Periodiek overleg tussen wethouder(s) duurzaamheid en het burgerberaad over de voortgang.
• Wethouder(s) en het burgerberaad doen verslag aan de gemeenteraad en leggen eventuele knelpunten voor aan de gemeenteraad.

Wat gaan we doen en wanneer?

Team Duurzaamheid rapporteert jaarlijks schriftelijk de voortgang van de doelstelling en de uitvoering van de routekaart aan het voltallige burgerberaad (= deelnemers die gestemd hebben over de adviezen). Aan geïnteresseerden wordt de monitoring mondeling toegelicht.

Eens per twee jaar overlegt een afvaardiging van het burgerberaad met de wethouder(s) duurzaamheid. Dit doen we in jaar 1 en jaar 3 van een bestuursperiode. Tijdens dit overleg beoordeelt de afvaardiging van het burgerberaad:

• in hoeverre de adviezen inhoudelijk uitgevoerd worden;
• of de planning van de activiteiten uit de routekaart gehaald wordt;
• of er nieuwe duurzaamheidsontwikkelingen zijn waarvoor de mening van inwoners nodig is.

Van het overleg wordt een gezamenlijk schriftelijk verslag gemaakt dat de wethouder(s) naar de gemeenteraad stuurt (sturen). In het geval dat er knelpunten geconstateerd worden, organiseert (organiseren) de wethouder(s) een gesprek tussen de gemeenteraad en de afvaardiging van het burgerberaad.

Wie voert het uit?

De afvaardiging van het burgerberaad bestaat uit tien personen. Deelnemers aan de afvaardiging zitten minimaal twee jaar en maximaal zes jaar. Leden van het voltallige burgerberaad kunnen zich kandidaat stellen voor deze afvaardiging. De eerste afvaardiging van tien personen wordt bij voorkeur gekozen door het burgerberaad tijdens de bijeenkomst waarop de routekaart aan de gemeenteraad wordt overhandigd. Bij deze verkiezing mag op vijf personen gestemd worden. Als er meer dan twintig kandidaten zijn, dan vindt de verkiezing in twee rondes plaats.